• Latest news

Ինչի՞ մասին են բոլորը խուսափում խոսել. Ի՞նչ է ՄԻԱՎ-ը եւ ինչ` ՁԻԱՀ-ը

7 հուլիսի, 2014  22:31

Որոշ մարդկանց թվում է, թե ՄԻԱՎ-ն ու ՁԻԱՀ-ը նույն հիվանդությունն են: Կամ էլ` գրեթե նույնը: Իրականում այդպես չէ: Ուրեմն ի՞նչ են իրենցից ՄԻԱՎ-ն ու ՁԻԱՀ-ը ներկայացնում: Պատասխանները լրագրողների հետ զրույցի ընթացքում «ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց արեւելաեվրոպական եւ միջինասիական միավորման» խորհրդատու եւ «Ուկրաինայի հիվանդներ» կազմակերպության փորձագետ Մարիա Գրիշինան է ներկայացրել.

Ի՞նչ է ՄԻԱՎ-ը

ՄԻԱՎ-ը` մարդու իմունային անբավարարության վիրուսը, մարդուց մարդու փոխանցվող ռետրովիրուս է: Օրգանիզմ ներթափանցելով, այն իմունային համակարգի` CD4 սպիտակուցներ պարունակող բջիջներն է ախտահարում (ինչպիսիք են, օրինակ, լիմֆոցիտները, դենդրիտային բջիջները եւ մակրոֆագները):

Առողջ օրգանիզմում առկա իմունային բջիջները վարակները եւ մանրէները «բռնելու» եւ վնասազերծելու հատկություն ունեն, սակայն մարդու իմունային անբավարարության վիրուսը խորամանկ է, այն հատկապես իմունային բջիջները` CD4+ լիմֆոցիտներն է ախտահարում, որոնք վարակման արդյունքում ոչ միայն ՄԻԱՎ-ի եւ այլ վիրուսների դեմ պայքարելու կարողությունն են կորցնում, այլ նաեւ` դրանց բազմացմանը նպաստում. իրենք էլ աստիճանաբար սկսում են մահանալ:

Առողջ մարդու օրգանիզմում առկա մեկ միկրոլիտր արյան մեջ շուրջ 1000 CD4+ T-լիմֆոցիտներ կարելի է գտնել, որոնք միանգամայն հաջող պայքար են մղում վիրուսների մեծ մասի դեմ: Իսկ ահա ՄԻԱՎ-ով վարակված մարդկանց օրգանիզմում հիշյալ բջիջների քանակն աստիճանաբար նվազում է: Երբ մեկ միկրոլիտր արյան մեջ CD4+ T-լիմֆոցիտների քանակը 200-ից քիչ է կազմում, օրգանիզմը կորցնում է որեւէ տեսակի վարակների եւ հիվանդությունների դեմ պայքարելու կարողությունը. այլ կերպ ասած` իմունային համակարգը պարզապես դադարում է օրգանիզմը պաշտպանել:

ՄԻԱՎ-վարակի զարգացման չորս փուլերը

Մասնագետները սովորաբար ՄԻԱՎ-վարակի զարգացման չորս փուլեր են առանձնացնում.

1-ին փուլը «պատուհանի ժամանակահատված» է կոչվում եւ վարակման պահից սկսած` 3-ից 6 ամիս է տեւում` կախված այն հանգամանքից, թե հիվանդի իմունային համակարգը որքան ուժեղ է գտնվել` վիրուսի հետ հանդիպումից առաջ: Այս ժամանակահատվածում հետազոտությունները մեծ ի մասամբ ի վիճակի չեն մարդու մոտ ՄԻԱՎ-ի առկայություն հաստատել, իսկ իմունային բջիջներն էլ շարունակում են, աննշան փոփոխություններով, գրեթե նույն մակարդակն ապահովել: Սակայն նույնիսկ այս ընթացքում հիվանդը կարող է հեշտությամբ վարակը մեկ այլ մարդու փոխանցել:

2-րդ փուլը ասսիմպտոմիկ է կոչվում: Այն կարող է 3-15 տարի տեւել, որի ընթացքում մեկ միկրոլիտր արյան մեջ CD4+ T-լիմֆոցիտների քանակը, կրկնակի կրճատվելով, 500-ի է հասնում: Փուլի տեւողությունը մարդու իմունային համակարգից է կախված` որքան ուժեղ է այն, այնքան ավելի երկար է օրգանիզմը դիմադրում: Այս փուլի ընթացքում հիվանդը կարող է նույնիսկ չկասկածել, որ ՄԻԱՎ վարակ է կրում:

3-րդ փուլը սիմպտոմիկն է: Երբ CD4+ T-լիմֆոցիտների քանակը 500-ից ցածր է կազմում, վարակված մարդը սկսում է հաճախակի հիվանդանալ. չէ՞ որ նրա օրգանիզմն այլեւս չի կարող նույնիսկ ամենահասարակ վարակներին եւ մանրէներին դիմակայել: 

Բուժման բացակայության դեպքում, երրորդ փուլին անմիջապես չորրորդն է հետեւում, որի ժամանակ մեկ միկրոլիտր արյան մեջ CD4+ T-լիմֆոցիտների քանակը 250-ից ցածր է կազմում, եւ մարդը սկսում է բոլոր տեսակի հիվանդություններով տառապել: Սա արդեն ՁԻԱՀ-ն է  (ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշ)` ՄԻԱՎ վարակի զարգացման վերջին փուլը: Սովորաբար վարակման պահից մինչեւ ՁԻԱՀ-ի զարգացում մոտավորապես 9-11 տարի է տեւում:

Եվ այսպես, ստացվում է, որ իմունային անբավարարության վիրուսն անձամբ չի սպանում մարդուն. այն ընդամենը նրա իմունային բջիջներն է ախտահարում եւ, բուժման բացակայության պայմաններում, որոշ ժամանակ անց հիվանդի իմունային համակարգն այնքան թուլացնում, որ օրգանիզմն այլեւս կորցնում է պարզագույն մանրէներին, սնկային եւ այլ վարակներին ու հիվանդություններին դիմակայելու կարողությունը: ՁԻԱՀ-ի փուլում գտնվող հիվանդը կարող է հասարակ գրիպից մահանալ:

Ներկայումս ՄԻԱՎ վարակի բուժման միջոցներ գոյություն չունեն, սակայն ժամանակին ձեռնարկված միջոցառումների արդյունքում այն կարելի է վերահսկողության տակ պահել. ՁԻԱՀ-ի փուլի անհասանելիությունն ապահովելով` հիվանդին կարելի է բավականաչափ երկար կյանք ապրելու հնարավորություն ընձեռել: 

NEWS.am Medicine-ի հաջորդիվ ներկայացվելիք նյութերում կարող եք տեղեկություններ ստանալ այն մասին, թե ինչպես է ՄԻԱՎ-ը փոխանցվում, ինչպես կարելի է վարակումից խուսափել, ինչպես են ՄԻԱՎ վարակը բուժում եւ ինչ անել, եթե վարակված լինելու վերաբերյալ կասկածներ ունեք: Հետեւեք կայքի թարմացումներին եւ փորձեք հիշյալ նյութերը եւս աչքաթող չանել:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


 
  • Կարդացեք նաև
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է