Շիզոֆրենիկները դժվարությամբ են ընտրություն եւ որոշում կայացնում

Վերջերս իրականացված հետազոտության արդյունքները լույս են սփռում այն հարցի վրա, թե ինչու են շիզոֆրենիայով տառապող մարդիկ մեծ դժվարությամբ որեւէ իրական նպատակի հասնում, ընկերներ ձեռք բերում, կրթություն ստանում եւ աշխատանք գտնում: Սիդնեյի համալսարանի գիտահետազոտական խմբերից մեկի անդամները պարզել են, որ երեւույթի պատճառը ցանկալի նպատակն իրական գործողությունների վերածելու անկարողությունն է, հաղորդում է Psych Central-ը: Ուղեղի՝ ցանկությունների եւ զգացմունքների համար պատասխանատու հատվածները հիշյալ մարդկանց մոտ ցածր ակտիվությամբ են աչքի ընկնում, ինչի արդյունքում նպատակների մասին ազդակները օրգանի՝ որոշումների կայացման համար պատասխանատու հատվածներին չեն հասնում:

«Շիզոֆրենիայով տառապող մարդկանց մոտ մոտիվացիայի բացակայության պատճառն այն չէ, որ նրանք որեւէ նպատակ չեն հետապնդում կամ ձեռբերումներից բավականություն չեն ստանում: Նրանք էլ սիրում են լավ ֆիլմեր դիտել, գեղեցիկ բնանկարներ նայել եւ համեղ կերակուր վայելել: Պարզապես ուղեղի արատները հնարավորություն չեն ընձեռում, որպեսզի ցանկություններն ու նպատակները գիտակցված ընտրության եւ վարքագծի վերածվեն», - նշել է հետազոտական խմբի անդամ Ռիչարդ Մորիսը: 

Պարզելու համար, թե ինչու են վերը նկարագրված գործոններն ի հայտ գալիս, գիտնականները շիզոֆրենիայիով տառապող եւ միանգամայն առողջ մարդկանց շրջանում հատուկ փորձարկում են իրականացրել, որի ընթացքում մասնակիցները տարատեսակ ուտեստներ համտեսելու առաջարկ են ստացել: Փորձագետները նկատել են, որ դրանք շիզոֆրենիայով հիվանդներին նույնչափ են դուր եկել, որքան առողջ մարդկանց: Այնուհետեւ հետազոտության հեղինակները ուտեստներից մեկի արժեքի իջեցում են նախաձեռնել, ինչի արդյունքում պարզվել է, որ հիվանդ մասնակիցները դժվարությամբ են առավել էժան եւ առավել դուրեկան ուտեստների միջեւ ընտրությանը միտված որոշում կայացնում:

Այնուհետեւ գիտնականները, փորձարկման ընթացքում ուղեղի ակտիվության չափման նպատակով, ֆունկցիոնալ մագնիսա-ռեզոնանսային պատկերում են իրականացրել, որի արդյունքների համաձայն շիզոֆրենիայով հիվանդ մարդկանց ուղեղի՝ որոշումների կայացման համար պատասխանատու հատվածում՝ նախաճակատային կեղեւում, ակտիվության պակաս չի զգացվում: Փոխարենը, առողջ մարդկանց հետ համեմատությամբ, սովորականից ցածր ակտիվություն է նկատվում օրգանի մեկ այլ՝ գործողությունների եւ ընտրության վերահսկման համար պատասխանատու հատվածում, որը պոչավոր կորիզ անվամբ է հայտնի:

«Պոչավոր կորիզի եւ առընթեր հատվածների ցածր ակտիվության արդյունքում շիզոֆրենիայով հիվանդ մարդիկ զրկված են իրենց ցանկությունները ճիշտ գնահատելու կարողությունից: Բուն ցանկություններն ու նպատակները չեն տուժում, պարզապես վերոհիշյալ հիվանդների համար դժվար է դրանց հասնելու համար անհրաժեշտ գործողությունների կուրսն ընտրել: Այլ կերպ ասած՝ այդ մարդիկ չեն կարող ցանկությունները գործողություններին ինտեգրել: Շիզոֆրենիայով տառապող մարդիկ նույնպես ցանկանում են նորմալ կյանք վարել, սակայն ի վիճակի չեն այդ նպատակին հասցնող անհրաժեշտ միջոցառումները ձեռնարկել», - մեկնաբանել է Ռիչարդ Մորիսը:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում