• Latest news

Սուրոգատ մայրություն եւ նախագծված երեխաներ. բացատրում է գինեկոլոգը

30 օգոստոսի, 2014  20:25

Սուրոգատ մայրությունը, օրենսդրական ընկալմամբ, կնոջ կողմից կենսաբանորեն (գենետիկորեն) «օտար» երեխայով հղիություն է ենթադրում: Թեմայի շուրջ NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ մոր եւ մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնի տնօրեն Գեորգի Օկոեւն է զրուցել. 

Սուրոգատ մոր ծառայություններից հետեւյալ դեպքերում են օգտվում.

• արգանդի բացակայություն (ի ծնե կամ ձեռքբերովի),

• արգանդի խոռոչի կամ վզիկի ի ծնե կամ տարատեսակ հիվանդությունների արդյունքում ի հայտ եկած արատ՝ դեֆորմացիայի տեսքով,

• արգանդի խոռոչի անբուժելի սինեխիա,

• սոմատիկ հիվանդություններ, որոնց առկայությամբ հղիությունը հակացուցված է,

• արտամարմնային բեղմնավորման բազմակի անհաջող փորձեր, որոնց պարագայում ստացված բարձրորակ սաղմերի ներպատվաստումը հղիության չի հանգեցրել:

Հայաստանում սուրոգատ մորից ծնված առաջին երեխաները (երկվորյակ աղջիկներ) մոր եւ մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնում են ծնվել՝ 2006թ.-ին: Հիշատակված դեպքը սուրոգատ մոր կողմից կոմերցիոն բնույթ չէր կրում, ինչն այնքան էլ հազվադեպ չի պատահում:

Վերջին տարիներին անպտղության խնդրի նկատմամբ ուշադրության հարաճուն աճ է նկատվում: Եւ այդուհանդերձ, չնայած բժշկագիտության հսկայական ձեռքբերումներին, անպտղությամբ տառապող ամուսնական զույգերի թվաքանակի փոփոխություն չի արձանագրվում: «Սուրոգատ մորից ծնված, բայց եւ կենսաբանական ծնողների ժառանգականությունը կրող երեխան կարծես թե ստեղծված իրադրությունը հաղթահարելու միակ եղանակն է հանդիսանում: Մեր կողմից իրականացվող սուրոգատ մայրության ծրագիրը ցանկալի նպատակին հասնելու միանգամայն իրական հույս է ներշնչում», - նշել է բժիշկը:

Երեք ծնողներից ծնված երեխա

Մարդու մասին գենետիկ տեղեկությունները, մեծ ի մասամբ, բջջի միջուկում են պահպանվում, որտեղ կարելի է նաեւ բջիջներին էներգիայով ապահովող միտոխոնդրիաներ գտնել: Սույն մեթոդը միտոխոնդրիայի արատ ունեցող կանանց արտամարմնային բեղմնավորման օգնությամբ առողջ երեխաներ ունենալու հնարավորություն է ընձեռում: Նման դեպքերում միտոխոնդրիայի արատ ունեցող կնոջ բեղմնավորված ձվաբջջի կորիզը առողջ կնոջ ձվաբջջի մեջ է տեղակայվում: Այսինքն՝ տվյալ տեխնոլոգիայի էությունն այն է, որ արտամարմնային բեղմնավորման ընթացքում ձվաբջջի մեջ առկա «փչացած» միտոխոնդրիան առողջով է փոխարինվում, որի դեպքում էլ երեխան կարող է իր հիմնական ծնողների ժառանգականության 99,8 տոկոսը վայելել:

Կլոնավորում

Ձվաբջիջը եւ սպերմատոզոիդը հավասարապես 23-ական քրոմոսոմներ ունեն: Ծնողներին պատկանող բջիջների միավորման արդյունքում դրանց անհրաժեշտ քանակն է ստեղծվում՝ 23 զույգ, ինչը երեխայի կյանքի առաջացման սկիզբն է դնում: Կլոնավորման նպատակով գործարկվող ձվաբջջի ողջ՝ քրոմոսոմների 50 տոկոսի պաշարը կրող կորիզն ամբողջությամբ հեռացվում է, եւ փոխարենը՝ մարդու՝ քրոմոսոմների ողջ հավաքածուն կրող ցանկացած բջիջ տեղակայվում: Այնուհետեւ ստացված ձվաբջիջը կիսվում է՝ տվյալ մարդու ամբողջական կրկնօրինակը ստանալու նպատակով: Կլոնավորումն ինքնին ցանկալի երեւույթ չէ, քանի որ մարդու ամբողջական կրկնություն է ենթադրում: Ծնողները զարգացման մակարդակով իրենց երեխաներին զիջելու միտում ունեն՝ վերջիններս այդ առումով մի աստիճան բարձր են կանգնած: Մինչ բնությունը, մարդուն կատարելագործելով, առաջ է ընթանում, այս տեխնոլոգիայի ջատագովները փորձում են, հին կորիզ օգտագործելով, կանգառ նախաձեռնել: Նշված մեթոդը չի կարող մարդկության առաջընթացին նպաստել, այդ իսկ պատճառով էլ ամենուրեք արգելված է: Միակ առավելությունը օրգանների եւ հյուսվածքների՝ թերապեւտիկ նպատակներով կլոնավորումը կարող է լինել:

Նախագծված երեխաներ

Այս եզրույթը դեռեւս չի ենթադրում, թե նախքան երեխայի բեղմնավորումը բժիշկը պետք է հարցնի. «Իսկ ի՞նչ գույնի մազեր եւ աչքեր եք ցանկանում, որ երեխան ունենա»: Բժշկական էթիկան թույլ չի տալիս նման գործունեություն ծավալել: Այն սովորաբար բժշկության ցածր մակարդակով աչքի ընկնող երկրներում է խախտվում: Իսկ ահա նախագծված երեխաներն առավելապես զարգացած երկրներին են հատուկ: Բժիշկները տարեց տարի ժառանգական, այդ թվում նաեւ՝ լուրջ ու մահացու հիվանդությունների փոխանցման համար պատասխանատու նորանոր գեներ են հայտնաբերում: Բժշկական տեսանկյունից նախագծման այս եղանակը առողջ երեխայի լույս աշխարհ գալուն խոչընդոտող գեների հեռացմամբ է բնութագրվում: Տվյալ տեսանկյունից հիշյալ գործընթացը առաջընթաց է արձանագրում թե բժշկության, եւ թե մարդկության համար, իսկ ահա աչքերի եւ մազերի գույնի ընտրությունը՝ ոչ: Երբ ծնողները գեղեցիկ երեխա ունենալու ցանկություն են բարձրաձայնում, ակամայից կարելի է Ալբերտ Էյնշտեյնի եւ Հոլիվուդի աշխարհահռչակ աստղերից մեկի միջեւ՝ բարձրաստիճան ընդունելության ժամանակ տեղի ունեցած երկխոսությունը հիշել: «Եթե համատեղ երեխա ունենայինք, նա իմ գեղեցկությունը ու Ձեր մտավոր կարողությունները կժառանգեր: Հրաշալի բան կստացվեր, չէ՞», - նկատել էր դերասանուհին: «Իսկ եթե ինձ նման գեղեցիկ եւ Ձեզ նման խելացի՞ ծնվեր», - հեգնել էր գիտնականը:

Անի Լիպարիտյան

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


 
  • Կարդացեք նաև
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է