Գիտնականները պարզել են այն մեխանիզմը, որով կատարվում է այսպես կոչված էպիգենետիկ հիշողության փոխանցումը, որի շնորհիվ երեխաները երբեմն դառնում են իրենց հայրերի ու նույնիսկ պապերի վնասակար սովորությունների ու ու վատ կենսապայմանների «գերիները»:
Սարա Քիմմինսը՝ Մոնրեալի Մաքգիլի համալսարանից ու նրա գործընկերները պարզել են, թե ինչպես են հորից որդի կամ հորից դուստր փոխանցվում նման նշանները, որոնք գիտնականները անվանում են էպիգենետիկ հիշողություն:
Այդ նպատակով գիտնականները աճեցրել են մկների պոպուլյացիա, որոնց մոտ հատուկ փոխել էին KDM1A գենը, որը պատասխանատու է ապագա սպերմատազոիդների ու ձվաբջիջների աճի ժամանակ գիստոնների վրա էպիգենետիկ նշանները ջնջելու համար:
Մկնիկները, որոնցով հղիացել էին նման սեռական բջիջների օգնությամբ, գրեթե բոլորը տառապում էին զարգացման լուրջ արատներով, կմախքի կառուցվածքում անոմալիաներով, ու նրանցից շատերը մահանում էին դեռ չծնված: Դրա պատճառն այն է, որ ավելի քան երկու հազար գեների աշխատանք կտրուկ փոխվել էր՝ դրանց մակերեսին նշանների բացակայության հետեւանքով, ասված է հոդվածում, որը հրապարակվել է Science ամսագրում:
Ուշագրավ է, որ նման էֆֆեկտներ կային նաեւ առաջին սերնդի այն ողջ մնացած մկնիկների սերունդների մոտ, ում KDM1A գեները չէին ակտիվացվել քիմիական ազդանշանների օգնությամբ: Սա նշանակում է, որ նրանց պապերի մոտ էպիգենետիկ նշանների վնասումն ազդել է նաեւ հաջորդ երկու սերունդների առողջության վրա:
Քիմմինսը ու նրա գործընկերները հավաստիացնում են, որ ԴՆԹ-ն էպիգենետիկ հիշողությունից «մաքրելու» նման զանգվածային հետեւանքները վկայում են այն մասին, որ տեղեկությունների փոխանցման նման ձեւը վճռորոշ դեր է կատարում սերնդափոխության, մարդու ու կենդանիների էվոլյուցիայի ու զանազան հիվանդությունների զարգացման հարցում՝ այդ թվում առաջացնելով ժառանգական հակում քաղցկեղի, շաքարախտի ու այլ հիվանդությունների նկատմամբ:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում
ամիս
շաբաթ
օր