Վնասակար սովորույթներից հրաժարումը եւ առողջ կենսակերպը կարող են քաղցկեղով հիվանդացումը նվազեցնել 30 տոկոսով, պնդում է ուռուցքաբան Ռաֆայել Սարգսյանը` վկայակոչելով այդ ոլորտում բազմաթիվ հետազոտություններ: Նրա խոսքով, առաջին հերթին անհրաժեշտ է հրաժարվել այսպես կոչված քաղցկեղածին սովորույթներից` ծխելուց եւ ալկոհոլի չարաշահումից, որոնք զգալիորեն բարձրացնում են քաղցկեղի առաջացման ռիսկը:
Ճարպակալման դեմ պայքարը եւս մեծ դեր է խաղում քաղցկեղի կանխարգելման գործում, ընդգծել է մասնագետը` հավելելով, որ քաղցկեղի դեմ պայքարի գործում կանխարգելումը նույնքան կարեւոր է, որքան բուժման կազմակերպումը, ռեաբիլիտացիան եւ պալիատիվ օգնությունը:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) մասնագետները եւս պնդում են, որ պարզ կանոնների հետեւելը կարող է էականորեն նվազեցնել քաղցկեղից մահացությունը: Մասնավորապես, ահա թե նրանք ինչ են խորհուրդ տալիս.
1. Չծխել եւ որեւէ տեսակի ծխախոտային արտադրանք չօգտագործել, այդ թվում նաեւ` նարգիլե եւ էլեկտրոնային ծխախոտներ:
2. Տունը եւ աշխատավայրը մաքրել ծխախոտի ծխից:
3. Առողջ քաշ պահպանել, պայքարել ճարպակալման դեմ:
4. Ջանալ ակտիվ կենսակերպ վարել եւ հնարավորինս քիչ նստել:
5. Առողջ սննդակարգի հետեւել. մեծ քանակությամբ ամբողջական հատիկավորներ օգտագործել, լոբահատիկավորներ, բանջարեղեն, մրգեր, սահմանափակել շաքարի կամ ճարպերի բարձր պարունակությամբ սննդամթերքի օգտագործումը, խուսափել վերամշակված մսից:
6. Սահմանափակել ալկոհոլի քանակությունը:
7. Խուսափել արեւի ճառագայթների չափազանց մեծ ազդեցությունից, օգտագործել արեւապաշտպան միջոցներ եւ չօգտվել սոլյարիներից:
8. Աշխատատեղում պաշտպանվել քաղցկեղածին նյութերի ազդեցությունից:
9. Երեխային կրծքով կերակրել եւ սահմանափակել հորմոնափոխարինիչ թերապիայի անվերահսկելի օգտագործումը:
10. Երեխաներին պատվաստել հեպատիտ В-ի դեմ (նորածինների համար) եւ մարդու պապիլոմայի վիրուսի (աղջիկների համար):
11. Աղիքների, կրծքի, արգանդի վզիկի քացկեղի հայտնաբերման սքրինինգ անցնել:
Վերոհիշյալ կանոններին հետեւելը, մասնագետների պնդմամբ, կարող է առնվազն 30 տոկոսով նվազեցնել քաղցկեղով հիվանդացումը:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում
ամիս
շաբաթ
օր