Կատարակտայի ախտորոշման ինովացիոն մեթոդներ՝ «Նաիրի» ԲԿ-ի Աչքի կլինիկայում

Կատարակտան աչքի ոսպնյակի պղտորումն է, հիվանդություն, որը հաճախ է հանդիպում տարեց մարդկանց շրջանում՝ օրգանիզմի ընդհանուր ծերացման պատճառով՝ ծերունական կատարակտա:

Դրա հետ կապված շատ կարեւոր է ակնաբույժի մոտ պարբերական զննում անցնելը, ինչը թույլ կտա կատարակտան հայտնաբերել վաղ փուլում:

Ոսպնյակի պղտորման առաջին ախտանշանը տեսողության սրության խանգարումն է կամ նվազումը, սակայն նման գանգատները կարող են միանգամայն տարբեր լինել՝ կախված պղտորման ինտենսիվությունից եւ պղտորման տեղադրությունից: Ոսպնյակի ոչ մեծ չափի պղտորումները կարող են տեսողության վրա չազդել, եւ մարդը փոփոխությունները չի նկատում, եթե նույնիսկ դրանք բբի շրջանում են տեղադրված (օրիակ՝ բեւեռային կատարակտայի դեպքում): Ոսպնյակի ավելի ընդարձակ պղտորման դեպքում, հատկապես եթե այն կենտրոնական տեղադրություն ունի, տեսողության սրությունը նվազում է մեծ կամ փոքր աստիճանով: Ոսպնյակի ամբողջական պղտորման դեպքում աչքը լիովին զրկվում է առարկայական տեսողությունից, սակայն պահպանվում է լույսը զգալու հատկությունը՝ լուսազգացողությունը:

Կատարակտայով հիվանդի զննումը այնքան էլ պարզ խնդիր չէ: Ոսպնյակում արտահայտված պղտորումների առկայության դեպքում, շատ բարդ է, երբեմն անհնար է ակնաբուժական ստանդարտ մեթոդներով ապակենման մարմնի կամ ցանցաթաղանթի վիճակի հետազոտություն կատարել: Դրա հետ կապված պահանջվում են մի շարք լրացուցիչ, մասնագիտացված հետազոտություններ:

Կատարակտայով հիվանդների զննման ամբողջ պրոցեսը կարելի է հետեւյալ մեթոդների բաժանել, որոնք կատարվում են կատարակտայի ախտորոշման կաբինետում.

1. Աչքի զննման ստանդարտ (սովորական) մեթոդներ՝

• Տեսողության սրության որոշում (վիզոմետրիա)

• Տեսողության դաշտերի հետազոտություն (պերիմետրիա)

• Ներակնային ճնշման չափում (տոնոմետրիա)

• Աչքի առաջնային ճեղքի հետազոտություն (բիոմիկրոսկոպիա)

• Ակնահատակի զննում (օֆտալմոսկոպիա)

2. Հետազոտության լրացուցիչ (հատուկ) մեթոդներ, որոնց կատարումը յուրաքանչյուր հիվանդի համար պարտադիր է՝

• Ռեֆրակտոմետրիա

• Օֆտալմոմետրիա

• Ակնախնձորի առաջա-հետին առանցքի որոշում (ԱՀԱ) (А-ռեժմում ուլտրաձայնային հետազոտության (ՈւՁՀ) սքանավորում)

3. Հետազոտության լրացուցիչ (հատուկ) մեթոդներ ըստ ցուցումների կատարվող՝

• В-ռեժիմում ՈւՁՀ

• Ուլտրաձայնային բիոմիկրոսկոպիա

• Էնդոթելային բիոմիկրոսկոպիա

4. Հետազոտության լաբորատոր մեթոդներ (հոսպիտալացմանը նախապատրաստելու շրջանակում):

Դրանից բացի, կատարակտայի (տարիքային, բնածին, բարդացված, վնասվածքային եւ այլն) ախտորոշման կաբինետում հնարավորություն կա՝

• ԻՕԼ-ի (ինտրաօկուլյար լինզա) ճշգրիտ հաշվարկի միջոցով ցանկալի ռեֆրակցիայի ստացում,

• մուլտիֆոկալ ոսպնյակ (ինչպես հեռվի, այնպես էլ մոտիկի գերազանց տեսողություն),

• էնդոթելային բջիջների հաշվարկ:

Ախտորոշման հետազոտությունների առաջին խմբի մեջ են մտել ստանդարտ օֆտալմոլոգիական զննման մեթոդները: Հատուկ ուշադրություն է դարձվում բիոմիկրոսկոպիային՝ ակնախնձորի հետազոտություն հատուկ սարքով՝ ճեղքավոր լամպով: Ճեղքավոր լամպը յուրահատուկ մանրադիտակ է եւ ակնաբույժի հիմնական գործիքներից մեկն է: Այն թույլ է տալիս ստանալ ոսպնյակի օպտիկական ճեղքը, մանրակրկիտ եւ մեծ խոշորացմամբ հետազոտել դրա կառուցվածքը, որոշել պղտորման առավելագույն տեղադրությունը եւ տարածականությունը, գնահատել ոսպնյակի դիսլոկացիան (տեղաշարժը):

Երկրոդ խմբի մեջ են մտել այն մեթոդները, որոնք անհրաժեշտ են արհեստական ոսպնյակի (ինտրաօկուլյար լինզա, ԻՕԼ) հզորության հաշվարկի համար, որում որպես ելքային տվյալներ պետք է դնել օֆտալմոմետրիայի (հետազոտություն, որը թույլ է տալիս որոշել եղջերաթաղանթի բեկող ուժը) եւ առաջա-հետին առանցքի ցուցանիշները:

Երրորդ խմբում այն մեթոդներն են, որոնք աչքի վիրաբույժը նշանակում է ըստ ցուցումների, որոնք անհրաժեշտ են վիրահատության այս կամ այն տեխնիկայի, ԻՕԼ-ի տեսակի եւ այլնի ընտրության համար: В-ռեժիմում ՈւՁՀ-ն հիմնականում կիրառվում է ոսպնյակում եւ ապակենման մարմնում արտահայտված պղտորման դեպքում ախտորոշում կատարելու եւ ակնախոռոչի կառուցվածքում փոփոխությունների տեղորոշման համար, նաեւ դրանց բնույթի եւ տարածվածության որոշման համար:

«Նաիրի» ԲԿ-ի մասնագետների փորձը եւ Աչքի կլինիկայի ժամանակակից զինվածությունը հնարավորություն են տալիս կատարակտան հեռացնել նույնիսկ ամենաբարդ դեպքերում՝ հասունացած (կոշտ) եւ վնասվածքային կատարակտա, ոսպնյակի տեղաշարժ, եղջերաթաղանթի դիստրոֆիա, շաքարախտ եւ ուղեկցող այլ հիվանդություններ:

Հիվանդներին բուժելիս հաշվի են առնվում բժշկին դիմելու ժամկետը, կատարակտայի զարգացման փուլը եւ հիվանդի անհատական առանձնահատկությունները:

Աչքի կատարակտայի իսկապես միակ արդյունավետ բուժման ձեւը վիրահատական միջամտությունն է՝ պղտորված ոսպնյակի հեռացումը եւ այն արհեստականով փոխարինելը:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում