Վախը եւ զայրույթը նվազեցնում են ախորժակը, իսկ տխրությունը՝ մեծացնում

Զալցբուրգի համալսարանի գիտնականները Լյուքսեմբուրգի համալսարանի գործընկերների հետ համատեղ նախագիծ են գործարկել, որի նպատակը տրամադրության եւ ոչ առողջ սննդային վարքագծի միջեւ փոխկապի ուսումնասիրումն է: Նախագիծը, որը ֆինանսավորում է Ավստրիայի գիտական FWF հիմնադրամը (Austrian Science Fund FWF), կոչվում է Emo Eat: Նախկինում գիտնականներն արդեն պարզել են, որ էմոցիոնալ գերհագեցումն ավելի շուտ հատուկ է ավելորդ քաշով մարդկանց, սակայն էմոցիաներն ինչպես են ազդում օգտագործվող սնուդի քանակի վրա՝ մինչեւ այսօր հայտնի չէր:

Գիտաշխատողները համեմատել են կանանց երկու խմբերին՝ առողջ եւ բուլիմիայով հիվանդ: Գիտակից եւ էմոցիոնալ սննդային վարքագծի ստանդարտները սահմանազատելու համար գիտնականներն օգտագործել են կրթական տեսությունների, լաբորատոր պայմաններում փորձարկումների համադրությունը, նաեւ ուսումնասիրել են սնվելու օրագրերը, որոնք մասնակիցները վարել են սմարթֆոնների հավելվածում: Առաջատար հետազոտող Յենս Բլեքերթը նշել է, որ ինքն ու իր գործընկերները կենտրոնացել են քաղցի հետ չկապված սնունդի օգտագործման վրա: Նա հավելել է, որ իրենք աշխատել են էմոցիաների եւ սնունդի իջեւ կապերի հայտնաբերման ուղղությամբ, որոնք արտահայտվել են մեծացած ախորժակով:

Կանանց մեծ մասը հայտարարել է, որ սովորականից ավելի շատ է կերել, երբ տխուր է եղել: Զայրույթը կամ անհանգստությունը, հակառակը, ախորժակը փակել են. սա նախկինում էլ էր հայտնի, հետազոտությունները ցույց են տվել, որ սթրեսի հորմոն կորտիզոլը ճնշում է քաղցի զգացումը: Երջանկությունը սննդային վարքագծի վրա ամենեւին չի ազդել: Գիտնականներին հետաքրքրել է, թե ինչն է, այնուամենայնիվ, թաքնված տխրության պահին ուտելու ցանկության ետեւում: Յենս Բլեքերթի պարզաբանմամբ՝ պատճառն, ավելի շուտ, հոգեբանական մեխանիզմներն են եւ ձեռք բերված վարքագիծը: Չափից շատ ուտելը կապված է էմոցիաների հետ, եւ դրա վրա է հիմնված սննդային խանգարումների բուժման միջոցներից մեկը՝ բժիշկները վերլուծում են այն իրավիճակը, որոնց պայմաններում հիվանդը շատ է ուտում, եւ առաջարկում են ինքնապարգեւատրման ավելի առողջ ուղիներ, օրինակ՝ սնվել հաճելի հաղորդակցության ուղեկցությամբ:

Մասնագետները փորձ են անցկացրել, որի համար նախ առողջ մասնակիցներին խմբերի են բաժանել ըստ այն չափանիշի, թե նրանց զգացմունքայնությունն ինչպես է ազդում սննդային վարքագծի վրա: Ընդամենը եղել է 3 խումբ՝ բարձրզգացմունքային ուտողներ, ոչ զգացմունքային, երրորդ խումբը միջին է եղել: Առաջին փուլում բոլոր կանայք, որոնք բուլիմիայով չեն տառապել, սմարթֆոնի հավելվածի միջոցով լրացրել են սնվելու օրագիրը՝ հայտնելով սննդային նորմալ վարքագծի բոլոր դեպքերի մասին կամ այն իրավիճակների, երբ էմոցիոնալ ֆոնը չափազանց հագեցած է եղել: Այսկերպ կատարվել է խմբերով բաշխումը:

Այնուհետեւ բոլոր մասնակիցներին խնդրել են մտաբերել անցած շաբաթվա բացասական պահերը՝ դրանք հիմնականում եղել են սոցիալական հաղորդակցությունները, օրինակ՝ Skype-ով ընկերոջ հետ վեճերը: Դրանից հետո նրանց ցույց են տվել ձեռքի հետ ուտելու տարբեր ուտեստների պատկերներ եւ էլեկտրաէնցեֆալոգրի միջոցով գրառել են, թե այդ պահին ուղեղի որ հատվածներն են ակտիվացել: Սովորաբար կերակուրի լուսանկարները «միացնում» են ուղեղի պարգեւի համար պատասխանատու հատվածները կամ տեսողական կեղեւը: Էմոցիաների առաջացրած սննդային վարքագծի դեպքում ակտիվ են եղել ճակատային մասերը: Հնարավոր է՝ ապագայում այս եզրահանգումների հիման վրա նոր բուժում կմշակվի:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում