Քորնելի համալսարանի հետազոտողների վերջին հայտնագործությունը կարող է հանգեցնել կայուն տուբերկուլյոզի նոր, ավելի արդյունավետ բուժման:
Նրանց հաջողվել է պարզել Mycobacterium tuberculosis (Mtb) բակտերիաների առանցքային մետաբոլիկ մեխանիզմը, որը կարող է նպաստել տուբերկուլյոզի դեմ նոր դեղերի ստեղծմանը: Աշխարհում արդեն մոտ 1,5 մլրդ մարդկանց ախտահարած եւ ամեն տարի միլիոնից ավելի մահվան պատճառ Mtb-ն մարդու մարմնում կենսունակ մնալու համար լիպիդներ, խոլեստերին եւ ճարպաթթուներ է պահանջում` ինչպես գաղտնի ժամանակահատվածում, այնպես էլ ակտիվ ինֆեկցիայի ժամանակ: Մեխանիզմի, որի օգնությամբ Mtb-ն միաձուլում է մարդու ճարպաթթուները, մինչեւ վերջին ժամանակները գաղտնիք էր:
Գիտնականները, սակայն, այժմ գենետիկ սքրինինգի միջոցով պարզել են այն գեները, որոնք կապված են խոլեստերինի մետաբոլիզմի հետ: Պարզվել է, թե ինչի համար է պատասխանատու LucA կոչվող գենը: LucA սպիտակուցի դերն ավելի լավ հասկանալու համար գիտնականները ստեղծել են LucA Mtb նոր մուտանտ, որը ցույց է տվել, որ այս սպիտակուցը LucA գենով ծածկագրվում է սպիտակուցի ինտեգրալ թաղանթում, որն անհրաժեշտ է Mtb-ում ճարպաթթուների եւ խոլեստերինի կլանման համար: Հետագա հետազոտություններով պարզվել է, որ LucA-ն փոխազդեցության մեջ է մտնում Mce1 եւ Mce4 համալիրներում յուրահատուկ սպիտակուցների ենթաբլոկների հետ, որոնք համապատասխանաբար ճարպաթթուներ եւ խոլեստերին են մատակարարում:
Ավելին` LucA-ն կայունացնում է փոխադրողներին` հանդես գալով ներքին առանցքի դերում, որը հեռացնելու դեպքում Mce1-ին եւ Mce4-ին ստիպում է քայքայվել: Հետազոտողները շեշտում են, որ ստացած տեղեկությունը ընդգծում է մեծ հաջողությամբ ներբջջային ախտածինի ամբողջ բարդությունն ու թուլությունը: Հայտնագործությունը նոր լույսի ներքո է ներկայացնում, թե Mtb-ն ինչպես է մետաբոլիզմի ենթարկում ճարպաթթուները եւ խոլեստերինը, ինչպես նաեւ հաստատում է այն փաստը, որ LucA-ն անհրաժեշտ է լաբորատոր պայպաններում Mtb-ի լիակատար վարակունակության համար, ինչը նշանակում է, որ սա կարող է տուբերկուլյոզի դեմ դեղերի մշակման նոր ուղղություն լինել:
Գիտնականները հաջորդ փուլում կփորձեն պարզել, թե LucA-ն ինչ դեղերի է զսպում:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում
ամիս
շաբաթ
օր