• Latest news

Գիտնականները բացահայտել են ուղեղի վրա անէսթեզիայի ազդեցության հանելուկը

11 հունվարի, 2018  19:54

Քվինսլենդի համալսարանի (Ավստրալիա) գիտնականների աշխատանքը լույս է սփռել ուղեղում տեղի ունեցողի վրա, երբ այն գտնվում է ընդհանուր անէսթեզիայի ազդեցության ներքո: Պարզվել է՝ դեղամիջոցները ոչ միայն մարդուն քնեցնում են, այլեւ խախտում ուղեղի բջիջների միջեւ կապը:

Ամենայն հավանականությամբ, գլխուղեղի կեղեւում տարբեր հատվածների միջեւ տեղեկությունների փոխանցման արգելափակումը հանգեցնում է մեր գիտակցության «անհետացմանը»: Հնարավոր է, որ սա նաեւ տարօրինակ կողմնակի էֆեկտներ է առաջացնում՝ նարկոզից հետո հիշողության կորուստ եւ կոգնիտիվ խանգարումներ:

«Ավելի վաղ կատարված հետազոտությունների շնորհիվ մենք գիտեինք, որ ընդհանուր անէսթեզիայի միջոցները, ներառյալ պրոպոֆոլը, ուղեղում քնի համակարգերի վրա ազդում են քնաբերների նման»,- ասում է հետազոտողներից մեկը՝ Բրունո վան Սվինդերենը:

Նա նաեւ հավելում է, որ իր խմբի կատարած հետազոտությունը ցույց է տվել, որ պրոպոֆոլը բացասաբար է ազդում պրեսինապտիկ մեխանիզմների վրա՝ հավանաբար, ազդելով ամբողջ ուղեղում նեյրոնների միջեւ հաղորդակցության վրա:

Գիտնականները հետազոտել են, թե պրոպոֆոլն առանձին բջիջների վրա ինչպես է ազդում կենդանի օրգանիզմում եւ փորձանոթում: Մասնագետներն օգտագործել են առնետների եւ մրգաճանճերի նեյրոնային բջիջների կենդանի նմուշները: Պարզվել է, որ պրոպոֆոլը կապված է առանցքային սպիտակուցի հետ, որը նյարդային բջիջներն օգտագործում են միմյանց հետ շփվելու համար:

«Մենք հայտնաբերեցինք, որ պրոպոֆոլը սահմանափակում է առանցքային սպիտակուցի՝ սինատակսին 1A-ի շարժումը, որն անհրաժեշտ է բոլոր նեյրոնների սինապսների աշխատանքի համար»,- պարզաբանել է վան Սվինդերենը: Նրա խոսքով՝ հենց սա էլ բերում է ուղեղում նեյրոնների միջեւ հաղորդակցության վատթարացմանը: Նշենք, որ սինատակսին 1A ունեն ոչ միայն կենդանիները, սպիտակուցն առկա է նաեւ մարդկանց օրգանիզմում:

Ամենայն հավանականությամբ, անէսթեզիայի դեղամիջոցն այս սպիտակուցն արգելափակում է: Սա բերում է նրան, որ ուղեղի բջիջների փոխազդեցությունն ավելի է դանդաղում, համենայնդեպս՝ որոշ ժամանակով:

Հետազոտողները կարծում են, որ հենց այս պատճառով էլ պրոպոֆոլը թույլ է տալիս վիրահատություններ կատարել. այն նախ մարդուն «քնեցնում» է, ինչպես սովորական քնաբերը, իսկ հետո խանգարում է ուղեղի բջիջների փոխազդեցությանը:

«Հայտնագործությունը կարող է կարեւոր լինել մարդկանց բուժման համար, որոնց ուղեղում արդեն խնդիրներ կան, օրինակ՝ երեխաների մոտ, որոնց ուղեղը դեռեւս զարգանում է, Ալցհեյմերի կամ Պարկինսոնի հիվանդությամբ տառապող մարդկանց մոտ: Երբեք հասկանալի չի եղել, թե ինչու է ընդհանուր անէսթեզիան երբեմն խնդիրներ առաջացնում ամենաերիտասարդ կամ տարեց մարդկանց մոտ: Դրա պատճառը կարող է լինել հայտնաբերված մեխանիզմը»,- ասում է վան Սվինդերենը:

Գիտնականի կարծիքով՝ բոլոր ընդհանուր անէսթետիկները նույն կերպ են գործում, քանի որ բոլորն օժտված են մեկ կարեւոր հատկանիշով՝ կապվում են ճարպերին, իսկ ճարպերը գտնվում են մեր սինապսների փոխանակման կարեւորագույն կետերում:

Հետազոտության արդյունքներին կարելի է ծանոթանալ Cell Reports պարբերականում հրապարակված հոդվածում:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


 
  • Տեսանյութեր
 
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է