• Latest news

Սթրեսը կարող է վարակի՞չ լինել

13 մարտի, 2018  20:57

Բոլորս տեղյակ ենք գրիպի եւ մրսածության վարակիչ լինելուն, բայց կարո՞ղ է արդյոք վարակիչ լինել սթրեսը: Կալգարիի համալսարանի (University of Calgary) հետազոտողները պնդում են, որ դա միանգամայն հնարավոր է: Նրանք համոզված են, որ այլ մարդկանցից փոխանցվող սթրեսը կարող է ապակառուցողաբար ազդել ուղեղի վրա՝ առաջացնելով դեպրեսիվ եւ տագնապալի խանգարումներ:

Ջայդիփ Բեյնսը եւ նրա գործընկերները հետազոտել են տարբեր սեռերի մկների զույգի. կրծողներից մեկը ենթարկվել է չափավոր սթրեսի, որից հետո մկանը նորից դրել են վանդակի մեջ՝ հետեւելով, թե այդ սթրեսն ինչպես է ազդել զույգի երկրորդ կենդանու վրա:

Հեղինակները հետազոտել են սթրեսի ազդեցությունը նեյրոնների վրա, որոնք ազատում են  կորտիկոտրոպին-ռիլիզինգ հորմոնը (կորտիկոլիբերին): Պարզվել է, որ 2 կենդանիների մոտ էլ հորմոնի արտադրումը փոխվել է՝ անկախ այն հանգամանքից, թե մկներից որն է սթրեսի ենթարկվել: Սա նշանակում էր, որ երկրորդ մուկն ուղղակի առաջինից սթրեսով «վարակվել» է, որն իսկապես սթրեսի էր ենթարկվել:

Փորձի երկրորդ մասում հեղինակներն օգտվել են օպտոգենետիկական մեթոդներից. լույսն օգտագործելով՝ գիտնականները կարողացել են այս նեյրոնները «միացնել» ու «անջատել»: «Անջատված» նեյրոններով մկները, որոնք սթրեսի են ենթարկվել, կորցնում էին մյուս կենդանիներին սթրեսով «վարակելու» ունակությունը:

Գիտնականները եզրակացրել են, որ սթրեսի ենթարկված կենդանիները մյուս կրծողներին են փոխանցել վտանգի մասին ինչ-որ քիմիական ազդանշան: Սա ցույց է տալիս, որ ե՛ւ սթրեսը, ե՛ւ մյուս զգացմունքները իսկապես կարող են «վարակիչ» լինել, այսինքն՝ կարող են մի առանձնյակից մյուսին փոխանցվել: Ի դեպ, գիտնականներին չի հաջողվել պարզել, թե այս արդյունքը որքան երկարատեւ է եւ հեռավոր հեռանկարում ինչպես է ազդում ուղեղի վրա:

Այն փաստը, որ մեկ մարդու տագնապը կարող է հուզել նաեւ մյուսներին, որոնք նրա հետ միեւնույն տարածքում են գտնվում, իսկապես բազմիցս է հաստատվել: Հետազոտողները ենթադրում են, որ մարդկանց մոտ նույն մեխանիզմն է գործում, ինչ եւ կենդանիների մոտ:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


 
  • Տեսանյութեր
 
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է