Հոգեկան խանգարումներն ու Լուսնի փուլերը փոխկապված են. հետազոտություն

Լուսնի ուժն ավելի մեծ ազդեցություն է ունենում հոգեկան որոշակի խանգարումներով մարդկանց վրա, քան նախկինում էին կարծում, նշված է Translational Psychiatry-ում հրապարակված հետազոտության մեջ:

Հետազոտողներն ուսումնասիրել են երկբեւեռ աֆեկտիվ խանգարմամբ հիվանդների օրագրերը՝ մոլեգնության եւ դեպրեսիվ օրերը համեմատելով Լուսնի փուլերի հետ: Պարզվել է, որ նորալուսնի փուլում (ոչ լիալուսնի, ինչպես կարելի էր սպասել) հիվանդներն ավելի հաճախ են դեպրեսիայից մոլագարության անցնում:

Մոլեգնության փուլը բնութագրվում է էյֆորիայով, «ծովը ծնկներից է» զգացողությամբ: Խոսքի ավելցուկը, տեղում նստելու եւ կենտրոնանալու անհնարինությունը նույնպես այս փուլի սովորական ախտանիշներ են: Էմոցիոնալ վերելքի ֆոնին հնարավոր են զայրույթի կարճաժամկետ, սակայն փոթորկուն բռնկումներ:

Այս ամենն ինչպե՞ս կարող է կապված լինել Լուսնի փուլերի հետ: Մասնագետների ենթադրությամբ՝ գործում է ցիրկադային ռիթմերին նման մեխանիզմ: Ակնհայտ է, որ մեր ներքին ժամացույցը պետք է ինչ-որ կերպ համեմատվի արտաքին գործոնների հետ, օրինակ՝ Արեգակի ծագելու եւ մայր մտնելու հետ: Մարդկանց մեծամասնության մոտ կենսաբանական ժամացույցը կարգավորված է 24-ժամյա արեւային օրով՝ երբ արեւը բարձրանում է, օրգանիզմն արձագանքում է՝ ազդանշան ուղարկելով, որ արթնանալու ժամանակն է, եւ հակառակը:

Սակայն տեսականորեն այսպիսի տրիգեր կարող է լինել ոչ միայն Արեգակը, այլեւ Լուսինը: Եվ անգամ Լուսինն Արեգակի փոխարեն: Հետազոտողներն ուսումնասիրել են ավելի քան 91 հազար մարդու տվյալները, որոնց մոտ դիտվել է սովորական շուրջօրյա (արեւային) ռիթմերի խանգարում, եւ պարզել են, որ այս մարդիկ դեպրեսիայի եւ երկբեւեռ խանգարման հանդեպ մեծ հակվածությամբ են օժտված: Նրանցից ոմանք կախված են լուսնային շրջափուլերից:

Դեռեւս մինչեւ վերջ պարզ չէ՝ խոսքը կենսաբանակա՞ն ժամացույցի խափանման մասին է, թե՞ սկզբունքորեն «այլ» կենսաբանական ժամացույցի: Սակայն մասնագետները կարծում են, որ հոգեկան խանգարումների հետ կապված նոր գործոն են հայտնաբերել:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում