Գիտնականնները բացահայտել են գլխուղեղի 100-ամյա գաղտնիքը

Նեյրոնները շրջապատող պերինեյրոնային ցանցերը գիտությանը հայտնի են 1893 թվականից, բայց այդ ժամանակներից այդ կառուցվածքների նշանակությունը գաղտնիք էր մնում: Այժմ Virginia Tech Carilion Research Institute-ի գիտնականներին վերջապես հաջողվել է բացահայտել պերինեյրոնային ցանցերի գործառույթները: Այս բացահայտումը կարող է օգնել էպիլեպսիայի բուժման նոր մեթոդների մշակման հարցում:

Պերինեյրոնային ցանցը կառուցվածք է, որը բաղկացած է արտաբջջային նյութերից, որոնք շրջապատում են մարդու ու կենդանիների գլխուղեղի եւ ողնուղեղի որոշ տեսակի նյարդային բջիջների ճյուղերը եւ մարմինները:

Համարվում է, որ այս ցանցը կարեւոր դեր է խաղում նյարդային համակարգի զարգացման մեջ եւ կարգավորում է սինապտիկ պլաստիկությունը: Բժիշկ եւ կենսաբան Կամիլլո Գոլջին ենթադրել է, որ ցանցը սահմանափակում է նեյրոնից նեյրոն ազդանշանների փոխանցումը:

Ուսումնասիրության ընթացքում, որի արդյունքները հրապարակվել են Nature Communications ամսագրում, գիտնականները ուսումնասիրել են էպիլեպսիայի մկնային մոդելը, որն առաջացել է գլիոբլաստոմայից՝ նյարդային հյուսվածքի օժանդակ բջիջների չարորակ ուռուցքից:

Ուռուցքային հյուսվածքները գլուտամատի ավելցուկ են արտադրում, որը սպանում է առողջ բջիջները՝ ուռուցքի աճի համար տեղ ազատելով:

Հետազոտողները հայտնաբերել են, որ գլուտամատը ճնշում է գամմա-ամինայուղային թթվի ակտիվությունը (ԳԱՅԹ), որն իրենից արգելակային նեյրոմեդիատոր է ներկայացնում: ԳԱՅԹ-ի պարունակության նվազեցումը կապված է էպիլեպսիայի զարգացման հետ:

Գիտնականները նաեւ պարզել են, որ գլիոբլաստոման արտադրում է ֆերմենտներ, որոնք ԳԱՅԹ արտադրող նեյրոնների մոտ հարձակվում են պերինեյրոնային ցանցի վրա: Պարզվել է, որ արտաբջջային նյութերը թույլ են տալիս նեյրոններին արագ իմպուլսներ անցկացնել, իսկ ցանցի խախտման ժամանակ մկների մոտ ջղաձգումներ են առաջանում այն պատճառով, որ ԳԱՅԹ-ը ոչ բավարար արագությամբ է արտադրվում:

Գիտնականների խոսքով, առանձնահատուկ ինհիբիտորների օգնությամբ ֆերմենտների ճնշումը կարող է մարդկանց էպիլեպսիայի բուժման նոր մեթոդ դառնալ:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում