• Latest news

Ինչպես եւ ինչու է ֆիզիկական ակտիվությունն ազդում կյանքի տեւողության վրա

4 դեկտեմբերի, 2021  20:30

Ֆիզիկական ակտիվությունը երկարացնում է մարդու կյանքը, որն արդեն դուրս է եկել վերարտադրողական տարիքից: Դա հայտնի է բավականին վաղուց, սակայն միայն վերջերս են գիտնականները կարողացել պարզաբանումներ կատարել այդ կապակցությամբ:

Proceedings of the National Academy of Sciences պարբերականում հրապարակված հոդվածում Հարվարդի համալսարանից էվոլյուցիոն կենսաբանները պատմել են, որ ֆիզիկական ակտիվության ու կյանքի տեւողության միջեւ կապը բացատրվում է նրանով, որ վարժանքները թույլ են տալիս էներգիան հեռացնել պաթոլոգիկ գործընթացներից, որոնք տեղի են ունենում տարեց հասակում:

Հիպոթեզի համաձայն՝ մարդկանց էվոլյուցիան այնպես է ընթացել, որպեսզի տարիքի հետ նրանք շարունակեն մնալ ֆիզիկապես ակտիվ: Ակտիվությունը դանդաղեցնում է առողջության աստիճանական վատթարացումը եւ պաշտպանում սրտանոթային հիվանդություններից, երկրորդ տիպի դիաբետից, եւ անգամ քաղցկեղի որոշ տեսակներից: Իսկ ֆիզիկական ակտիվության պակասը մեծացնում է հիվանդությունների ռիսկն ու կրճատում կյանքի տեւողությունը:

Գիտնականների խոսքով՝ կապիկները, որոնք սովորաբար հանդիպում են վայրի բնության մեջ ընդամենը 35-40 տարի եւ հազվադեպ են ապրում դաշտանադադարից հետո, զգալի չափով պակաս ակտիվ են, քան մարդկանց մեծամասնությունը: Դա կարող է նշանակել, որ էվոլյուցիայի ընթացքում մարդու ընտրությունը եղել է ի օգուտ երկարակեցության ու ակտիվության:

Այսպես, ժամանակակից որսորդ-հավաքողները միջինում չափավորից մինչեւ բարձր ինտենսիվությամբ ֆիզիկական աշխատանքով են զբաղվում օրական շուրջ 135 րոպե եւ սովորաբար ապրում են շուրջ 70 տարի: Պեղումների արդյունքները վկայում են, որ կյանքի մեծ տեւողությունը սովորական երեւույթ էր շուրջ 40 000 տարի առաջ:

Գիտնականների կարծիքով՝ ֆիզիկական ակտիվությունը ոչ միայն այրում է կալորիաները, այլեւ ֆիզիոլոգիական սթրես է առաջացնում, այդ թվում՝ վնաս մոլեկուլային, բջջային եւ հյուսվածքային մակարդակներում: Այնուամենայնիվ, ակտիվանում են վերականգնողական մեխանիզմները՝ ներառյալ աճառային հյուսվածքի ռեգեներացիան, միկրոճաքերի ապաքինումը, հակաօքսիդանտների եւ հակաբորբոքային մոլեկուլների ազատումը: Բջիջների եւ ԴՆԹ-ի վերականգնման գործընթացները նվազեցնում են շաքարախտի, ճարպակալման, քաղցկեղի, օստեոպորոզի, Ալցհեյմերի հիվանդության, դեպրեսիայի եւ, ընդհանրապես, վաղաժամ մահվան ռիսկը: 

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


 
  • Տեսանյութեր
 
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է