Գիտնականները մաթեմատիկական մոդել են մշակել՝ հակամալարիայի դեղամիջոցների նկատմամբ գենետիկ դիմադրությունը կանխատեսելու համար

Հետազոտողները մաթեմատիկական մոդել են մշակել՝ Աֆրիկայում մալարիայի դեմ դեղամիջոցների գենետիկական դիմադրությունը կանխատեսելու համար, որպեսզի հնարավոր լինի դիմակայել գլոբալ մալարիայի դեմ պայքարի ամենամեծ սպառնալիքներից մեկին։

Մալարիան կյանքի համար վտանգավոր հիվանդություն է, որն առաջանում է մակաբույծների կողմից եւ մարդուն փոխանցվում վարակված մոծակների միջոցով: Այն կարելի է կանխարգելել եւ բուժել, սակայն մալարիայի դեմ ժամանակակից դեղամիջոցների նկատմամբ դիմադրությունը մահացությունների է հանգեցնում, ինչից կարելի էր խուսափել: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հաշվարկել է, որ 2020 թ. աշխարհում կլինի մալարիայի 241 միլիոն դեպք եւ ավելի քան 600,000 մահ:

PLOS Computational Biology ամսագրում հրապարակված հետազոտության մեջ հետազոտողների միջազգային թիմն օգտագործել է գլոբալ, գիտականորեն անկախ համագործակցության՝ մալարիայի դեմ պայքարի համաշխարհային ցանցի (WWARN) տվյալները՝ գենետիկական մարկերների տարածվածությունը քարտեզագրելու համար, որոնք վկայում են Plasmodium falciparum-ի՝ մալարիայի հանգեցնող մակաբույծի դիմադրողականության մասին։

Գիտնականների խոսքով՝ իրենց մշակած վիճակագրական քարտեզագրման գործիքը շատ կարեւոր է առողջապահական կազմակերպությունների համար՝ մալարիայի դեմ դեղամիջոցների նկատմամբ դիմադրության տարածումը հասկանալու տեսանկյունից: Մոդելը հաշվի է առնում առկա տվյալները եւ լրացնում է բացերը՝ շարունակական կանխատեսումներ անելով տարածության եւ ժամանակի մեջ:

Այս հետազոտությունը միավորում է վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում մալարիայի դեմ դեղամիջոցների դիմադրության վերաբերյալ բոլոր առկա տվյալները մեկ մոդելի մեջ: Այն թույլ է տալիս մալարիայի դեմ պայքարի ազգային ծրագրերին եւ հետազոտողներին խիստ անհրաժեշտ տվյալներ ստանալ դիմադրողականության մակարդակի վերաբերյալ կոնկրետ տարածքում եւ կոնկրետ տարում։

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում