Սեփական մարմնի դիրքն զգալը, որը հայտնի է որպես պրոպրիորեցեպցիա (նաեւ պրոպրիոցեպցիա), թույլ է տալիս կենտրոնական նյարդային համակարգին ազդանշաններ ուղարկել մկաններին շարժական նեյրոնների միջոցով, որպեսզի մենք կարողանանք որոշակի շարժումներ կատարել։
Դա վեցերորդ զգայարանն է, որն, ի տարբերություն մյուս հինգի, միանգամայն անգիտակցաբար խանգարում է մեզ ընկնել մթության մեջ եւ թույլ է տալիս առավոտյան սուրճի բաժակը տանել դեպի բերանը փակ աչքերով։ Բացի այդ, մարդիկ առանց պրոպրիոցեպցիայի չեն կարող կոորդինացված շարժումներ կատարել։
Ինչպես տեղեկացրել է Medical Xpress-ը, Մաքս Դելբրյուկի մոլեկուլյար բժշկության կենտրոնի գիտնականները հայտնաբերել են «վեցերորդ զգայարանի» հետ կապված գեներ։
Օգտագործելով առանձին բջիջների սեքվենավորումը՝ թիմն ուսումնասիրել է, թե որ գեներն են որովայնի, մեջքի եւ ոտքերի մկանների pSN-ում ամենաշատ եւ ամենաքիչ չափով ակտիվ։ Գիտնականները ցույց են տվել, որ պրոպրիոցեպցիայի համար կարեւոր գեների մեծ մասը դառնում է ակտիվ արդեն սաղմնային փուլում։ Դա նշանակում է, որ գոյություն ունեն գենետիկ ծրագրեր, որոնք որոշում են, թե արդյոք որոշակի ռեցեպտորը կստանա տեղեկություն որովայնի, մեջքի կամ վերջույթների մկաններից։ Թիմը հայտնաբերել է նաեւ, որ պրոպրիոռեցեպտորների եւ հետին վերջույթների մկանների միջեւ կապերը խախտվել են մկների մոտ, որոնք չեն կարող արտադրել էֆրին-А5 սպիտակուց։
Նշանները, որոնց ուշադրություն են դարձրել գիտնականները, թույլ կտան ստեղծել ավելի կատարյալ նեյրոպրոթեզներ։ Բացի այդ, հետազոտության հեղինակները նշել են, որ վերջերս հայտնաբերվել է ոչ ճիշտ պրոպրիոցեպցիայի դերը սկոլիոզի ձեւավորման հարցում, եւ իրենց տվյալները, հնարավոր է, կօգնեն պայքարել սկոլիոզի նախապատճառի դեմ։
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում
ամիս
շաբաթ
օր