Հոլանդացի գիտնականները գտել են հիշողությունների հասանելիությունը, որոնք մոռացվում են քնի պակասի պատճառով։ Ինչպես գրում են Գրոնինգենի համալսարանի հետազոտողները Current Biology ամսագրում հրապարակված հոդվածում, կորսված տեղեկատվությունը շարունակում է պահպանվել ուղեղում եւ նորից հիշել այն։
Քունը անհրաժեշտ է երկարաժամկետ հիշողության ձեւավորման համար, ուստի ուսանողներին գիշերը քննությանը նախապատրաստելը բացասաբար է անդրադառնում հիշվող տեղեկատվության որակի վրա: Գիտնականները ստուգել են ՝ արդյոք քնից զրկելու պատճառով տեղեկատվությունն ամբողջությամբ կորչում է, թե պարզապես դժվարացել է դրա հասանելիությունը։
Նրանք օգտագործել են գենետիկորեն մոդիֆիկացված կրծողներ, որոնցում ուսուցման ընթացքում ակտիվացող նեյրոնները արտադրում են ալիքային ռոդոպսին՝ լույսի նկատմամբ զգայուն սպիտակուց: Այս սպիտակուցը կազմում է թաղանթային ալիքներ, որոնք ներգրավված են գործողության ներուժի կամ նյարդային ազդակի ձեւավորման մեջ, ուստի լույսի անմիջական ազդեցության տակ ուղեղի նեյրոնները ընտրողաբար ակտիվանում են ՝ համապատասխան վարք առաջացնելով վարժեցված մկների մոտ:
Սկզբում մկները սովորում էին տարածական խնդիր, որում նրանք պետք է հիշեին որոշ օբյեկտների գտնվելու վայրը։ Մի քանի օր անց փորձի երկրորդ սեսիայի ընթացքում կենդանիները փորձել են կատարել նույն խնդիրը, սակայն օբյեկտներից մեկը տեղափոխվել է մեկ այլ վայր։ Քնի դեպրիվացիա ունեցող կրծողների խմբում կրծողները չեն ցուցաբերել այդ փոփոխությունը, այսինքն՝ նրանք չեն կարողացել հիշել օբյեկտի սկզբնական գտնվելու վայրը: Այնուամենայնիվ, հիպոկամպի նեյրոնների՝ լույսով վերաակտիվացումից հետո մկները հայտնաբերել են, որ օբյեկտը տեղափոխվել է։
Գիտնականները եկել են եզրակացության, որ քնի պակասը նպաստում է տեղեկատվության ենթաօպտիմալ պահպանմանը, որը նախկինում համարվում էր ընդմիշտ կորսված։
Ռոֆլումիլաստ դեղամիջոցը, որն օգտագործվում է ասթմայի կամ թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդության դեմ պայքարում, ազդում է նեյրոնների վերաակտիվացման հիմքում ընկած մոլեկուլային մեխանիզմի վրա: Գիտնականներն այն տվել են մկներին երկրորդ սեսիայից առաջ, ինչը նպաստել է տեղեկատվության վերհիշմանը: Գիտնականների կարծիքով՝ ռոֆլումիլաստը ապագայում կարող է փորձարկվել հիշողության հետ կապված խնդիրներ ունեցող մարդկանց, օրինակ՝ Ալցհեյմերի հիվանդության սկզբնական փուլում գտնվող պացիենտների մասնակցությամբ հետազոտություններում:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում
ամիս
շաբաթ
օր