Պատվաստումն ինչպե՞ս է օգնում հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության դեմ պայքարին

Բժշկության եւ առողջապահության բնագավառում միջազգային խոշորագույն կազմակերպությունների մասնագետները հակաբիոտիկակայունության դեմ հաջող պայքարի համար խորհուրդ են տալիս միջոցառումներ ձեռնարկել, այդ թվում՝ հակաբիոտիկների միայն բժշկի դեղատոմսով դուրսգրում եւ պատվաստումներ: Առաջին միջոցառման հարցում ամեն ինչ հասկանալի է՝ եթե մարդիկ չսկսեն հակաբիոտիկներ գնել եւ ընդունել իրենց հայեցողությամբ, դա կօգնի նվազեցնել այդ դեղամիջոցների նկատմամբ ռեզիստենտության զարգացման հավանականությունը: Իսկ ինչպե՞ս է պատվաստումն օգնելու հակաբիոտիկակայունության դեմ պայքարին:

Այս հարցի պարզաբանման նպատակով NEWS.am Medicine-ը զրուցեց Առողջապահության նախարարության Հիվանդությունների վերահսկման եւ կանխարգելման կենտրոնի ոչ ինֆեկցիոն հիվանդությունների եւ ներհիվանդանոցային ինֆեկցիաների բաժնի պետ Ռոմելա Աբովյանի եւ նախարարության աշխատակազմի հասարակական առողջության բաժնի պետ Քրիստինա Գյուրջյանի հետ:

Հայաստանում այսօր կիրառվող պատվաստանյութերի մեծ մասը պաշտպանում են վիրուսային հիվանդություններից: Վիրուսային հիվանդությունների դեպքում, սակայն, հակաբիոտիկներ չեն օգտագործվում, միայն բակտերիալ հիվանդությունների: Այդ դեպքում ի՞նչ կապ կարող է լինել պատվաստման եւ հակաբիոտիկակայունության միջեւ:

Մասնագետները պարզաբանեցին, որ վիրուսային հիվանդությունների մեծ մասը, որոնց դեմ Հայաստանում պատվաստում է կատարվում, կարող են հանգեցնել բակտերիալ բարդությունների, օրինակ՝ կարող են թոքաբորբ առաջացնել կամ ուղեղի բորբոքային պրոցեսներ: Այսպիսի բակտերիալ բարդություններն արդեն ստիպված են հակաբիոտիկների օգնությամբ բուժել:

Սակայն, եթե մարդը վիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստված լինի, նա ավելի շուտ դրանով չի հիվանդանա, իսկ եթե նույնիսկ հիվանդանա, ապա այն հեշտ կընթանա, առանց բարդությունների: Այսպիսով, եթե նրա մոտ բակտերիալ բարդություն չլինի, հակաբիոտիկներ ընդունելու անհրաժեշտություն էլ չի լինի: Նշենք, որ հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության զարգացման հիմնական պատճառը դրանց սխալ, չհիմնավորված կիրառումն է. սխալ դեղամիջոցների ընդունման կամ բակտերիայի բուժման կուրսի ընդհատման հետեւանքով, որոնք պետք է ոչնչանային, դրանք կենսունակ են մնում եւ դեղամիջոցի նկատմամբ կայուն դառնում:

«Այսպիսով, վիրուսային հիվանդությունները կանխելով՝ մենք նաեւ կանխում ենք հակաբիոտիկների չհիմնավորված օգտագործումը»,- պարզաբանեց Քրիստինա Գյուրջյանը:

Հակաբիոտիկակայունության դեմ պայքարում եւ այդ դեղամիջոցների օգտագործման նվազման հարցում պատվաստման արդյունավետությունն ապացուցվել է Ֆրանսիայի վերջին օրինակով. մասնագետներն ասացին, որ մինչեւ 2000 թվականը Ֆրանսիայում թոքաբորբից մահվան մեծաթիվ դեպքեր էին գրանցվում: 2000 թվականին այնտեղ ներդրեցին պնեւմակոկային պատվաստանյութ (պնեւմակոկային ինֆեկցիայի բարդություններից մեկը հենց թոքաբորբն է), եւ 2003-2004 թվականներին ամբողջ երկրում հակաբիոտիկների օգտագործումը 48 տոկոսով կրճատվեց: Այսպիսի զգալի կրճատումը չի կարող դերակատարում չունենալ հակաբիոտիկակայունության դեմ պայքարում: