ԱՄՆ-ում ընտանիքը 4 տարի փորձում է ապացուցել, որ իրենց մահացած ճանաչված դուստրը ողջ է (ֆոտո)

2013 թվականի դեկտեմբերի 9-ին 13-ամյա Ջահի Մաքմաթը եւ նրա մայր Նաիլյան եկել էին Օքլենդի մանկական հիվանդանոց, որտեղ պետք է հեռացնեին երեխայի ադենոիդները:

Վիրահատությունից կարճ ժամանակ անց Ջահիի մոտ քթից եւ կոկորդից արյունահոսություն է սկսվել, սակայն բուժքույրերը դրան մեծ նշանակություն չեն տվել: Հերթապահ բժիշկներին իրազեկել են, բայց նրանք միջամտությունն անհրաժեշտ չեն համարել: Այդ պահին վիրահատությունը կատարած բժիշկը հերթափոխն արդեն ավարտել էր: Գիշերը աղջկա սիրտը դադարել է գործել: Հաջողվել է նրան վերակենդանացնել, բայց նա գրգռիչներին չի արձագանքել, իսկ էլեկտրաէնցեֆալոգիրը ուղեղի ոչ մի ակտիվություն ցույց չի տվել: Երկու օր հետո Ջահի Մաքմաթի մոտ ուղեղի մահ են արձանագրել:

Քալիֆորնիայի օրենքների համաձայն՝ նման դեպքերում հիվանդին մահացած են ճանաչում, սակայն եւս ինչ-որ ժամանակ արհեստական շնչառության սարքից չեն անջատում, որպեսզի ընտանիքը կարողանա նրան հրաժեշտ տալ: Ջահիի ծնողները տեսել են, որ աղջկա մարմինը տաք է մնացել, եւ նա հազվադեպ շարժվում է (բժիշկները դա բացատրել են «Լազարի էֆեկտով») ու կենսապահովման սարքից անջատելու համաձայնություն չեն տվել: Ըստ որում՝ հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկը մերժել է Ջահիին արհեստական սնուցման սարքին միացնել՝ վկայակոչելով այն, որ դրանով «միայն կսաստկացնի նրա ողջ լինելու պատրանքը»:

Գործն անվճար ստանձնել է իրեն «առաջադեմ կաթոլիկ» համարող մի փաստաբան: Փաստաբանի խոսքով՝ եթե ինքն զգում է երեխայի սրտի բաբախյունը, ապա նա «լիովին մահացած չէ»: Կրոնական ակտիվիստների մասնակցությամբ բողոքի ակցիաներից հետո նշանակվել է կողմնակի բժշկական փորձաքննություն: Սթենֆորդի համալսարանի մանկական հիվանդանոցի նյարդաբանական բաժանմունքի գլխավոր բժիշկ Փոլ Ֆիշերը հաստատել է նախորդ եզրակացությունը՝ Ջահի Մաքմաթը մահացած է: Հանձնարարվել է 6 օրվա ընթացքում աղջկան անջատել արհեստական շնչառության սարքից:

Այդ ժամանակ ընտանիքը աղջկա բուժման համար սկսել է քրաունդֆանդինգային դրամահավաք եւ հասել է Ջահիին հիվանդանոցից տանելու թույլտվության այն բանից հետո, երբ կգրեն նրա մահան վկայականը: Աղջկան (ում պաշտոնապես մահացած են համարել) տեղափոխել են Նյու Ջերսիի հիվանդանոց՝ Ամերիկայի 2 նահանգներից մեկը, որտեղ հիվանդների հարազատները կարող են վիճարկել ուղեղի մահվան պատճառով մահվան արձանագրումը, եթե դա հակասում է իրենց կրոնական համոզմունքներին: Ջահիի կենսագործունեությունը պահպանելու որոշումը բժշկական էթիկայի տեսանկյունից խստորեն քննադատել են շատ փորձագետներ, իսկ աղջկան արհեստական սնուցման սարքին միացնել համաձայնված բժշկին գործընկերները դատապարտել են այն պատճառով, որ նա «դիակն է վիրահատել»:

Մի քանի ամիս հետո Ջահիի մարմինը, ինչպես հայտնում է The New Yorker-ը, սկսել է ավելի լավ տեսք ունենալ, եւ նա սկսել է արձագանքել մոր հրամաններին՝ նրա խնդրանքով շարժել ձեռքը կամ ոտքը: Շուտով աղջկա մոտ սկսել են վագինալ արյունահոսություններ, որոնք, ըստ որոշ նշանների, դաշտան էին հիշեցնում՝ այսինքն՝ պրոցես, որն անհնար էր առանց հիպոթալամուսի մասնակցության (ուղեղի հատված, որը կառավարում է էնդոկրին համակարգը):

Չնայած դրան, 2014 թվականի օգոստոսին Ջահի Մաքմաթին հիվանդանոցից դուրս են գրել՝ հերթական անգամ արձանագրելով, որ նրա ուղեղը մահացած է: Ընտանիքը նրան տուն է տարել, բնակարան, որն ընտանիքը ստիպված էր վարձել Նյու Ջերսիում: Աղջկան բուժքույրերի մասնագիտական խնամքի դիմաց վճարում էին բժշկական ապահովագրությամբ, Մաքմաթին անծանոթ մարդիկ Change.org-ում ստորագրահավաք էին կազմակերպել՝ կոչ անելով դադարեցնել դրա համար հարկատուների փողերը ծախսել:

Միեւնույն ժամանակ Ջահիի դեպքով հետաքրքրվել է Ուղեղի հետազոտությունների միջազգային ֆոնդը եւ Կուբայի Կլինիկական նեյրոֆիզիոլոգիայի միության ղեկավարը, որն ավելի քան 20 տարի նվիրել է ուղեղի մահվան հետազոտություններին: Անցկացված ՄՌՏ-ն ցույց է տվել, որ աղջկա ուղեղի զգալի հատվածները չեն փոփոխվել: Դրանից բացի, բժիշկն արձանագրել է, որ նա մոր ձայնին արձագանքում է՝ նրա մոտ սրտի զարկերի ռիթմը փոխվում է, ինչը չի կարող պատահել մահացած ուղեղով հիվանդի դեպքում: Այս եզրակացության հիման վրա Մաքմաթների ընտանիքը փորձել է Քալիֆորնայի իշխանություններից հասնել նահանգ վերադառնալու եւ տանը աղջկան բուժելու թույլտվության, սակայն նրան մերժել են:

Նիլյա Մաքմաթը մոտ 50 տեսանյութ է նկարահանել, որոնցում դուստրն արձագանքում է հրամաններին, նույնիսկ բարդ ձեւակերպված: Օրինակ. «Երբ զայրանում ես, ո՞ր մատդ ես ցույց տալիս»:

Ուղեղի մահվան խնդիրը հետազոտող Ալան Շյումոնը եզրակացրել է, որ հրամանին ի պատասխան այս շարժումները չեն կարող պատահական համընկնում լինել: Չնայած նրա ներկայությամբ (Շյումոնը 6 ժամ անձամբ է հետեւել աղջկան) Ջահի Մաքմաթը հրամաններին ոչ մի կերպ չի արձագանքել: Նյարդաբան Ջեյմս Բերնաթը, որը մասնակցել է ուղեղի մահվան տեսության ստեղծմանը,  տեսանյութերի ձեւով ապացույցների վերաբերյալ հոռետեսորեն է արտահայտվել: Ջահի Մաքմաթի պատմությունը էթիկական բուռն բանավեճեր է առաջացրել այն մասին, թե արժի արդյոք ուղեղի մահը մարդու մահ համարել: Այս կոնցեպցիան ինքը հայտնվել է միայն 60-ականներին՝ արհեստական շնչառության սարքերի հայտնվելու հետ միասին (մինչ այդ մահն արձանագրում էին սրտի զարկերը դադարելիս, իսկ թոքերի արհեստական օդափոխության դեպքում սիրտը շարունակում է բաբախել):

Աղջկա ծնողները 2015 թվականից հիվանդանոցի հետ դատական վեճերի մեջ են, որտեղ հեռացրել են աղջկա ադենոիդները, եւ փորձում են ապացուցել, որ Ջահի Մաքմաթը ողջ է: Դրանում համոզված են նրա ընտանիքի բոլոր անդամները: