Ինչի՞ հետ է կապված մահվան վախը

Տղամարդիկ, որոնց մշտապես անհանգստացնում են իրենց մահվան մասին մտքերը, հակված են ավելի ուշ քնելու, քան կցանկանային, հայտնում է Naked-Science-ը՝ վկայակոչելով The Journal of General Psychology-ն:

Պրոկրաստինացիան անհրաժեշտ գործողությունները մշտապես հետաձգելու հակվածությունն է: Նման վարքագիծը կարող է հանգեցնել սոցիալականացման խնդիրների, կյանքի որակի վատթարացման եւ վատառողջության: Ընդ որում՝ պրոկրաստինատորները կարող են հետաձգել ոչ միայն աշխատանքային կամ կենցաղային խնդիրները, այլ նույնիսկ սեփական տարական պահանջմունքների բավարարումը, օրինակ՝ քնելու անհրաժեշտությունը:

Թուրք գիտնականները հետազոտություն են անցկացրել, որի ընթացքում 229 մարդու շրջանում հարցում են կատարել պարզելու քնի որակն ու ռեժիմը, ինքնավերահսկման մակարդակը եւ մահվան հանդեպ վերաբերմունքը: Վերլուծելով փորձարկվողների տարիքը, ընտանեկան դրությունը, սեռը, զբաղվածությունը եւ երեխաների առկայությունը, հետազոտողները պարզել են, որ մահվան վախն ուղիղ համահարաբերակցություն ունի «անկողնային պրոկրաստինացիայի» հետ, բայց միայն տղամարդկանց շրջանում: Այլ խոսքով՝ արական սեռի հարցվածների մեծամասնությունը, որոնք համաձայնել են «Ինձ անհանգստացնում է մահվան անշրջելիությունը» տիպի պնդումներին, հակված էին քնել պատրաստվելը հետաձգելուն:

«Քնի մեջ անցկացված ժամերը գիտակցված ժամանակ չեն եւ կարող են ժամանակ խլել մարդու կյանքի ընդհանուր տեւողությունից: Այլ խոսքով՝ մարդը որքան քիչ է քնում, այնքան ապրելու համար շատ ժամանակ է մնում,- պարզաբանում են հետազոտության հեղինակները: - Այսպիսով, կարելի է պնդել, որ մահից վախեցող կամ դրա մասին մտահոգվող մարդիկ քնի հանդեպ կարող են ունենալ չգիտակցված բացասական վերաբերմունք եւ որպես հետեւանք՝ փորձեն խուսափել դրանից՝ քնելու ժամը հետաձգելով»:

Այն փաստը, որ կանանց շրջանում մահվան մասին բացասական մտքերի եւ քնել պատրաստվելու պրոկրաստինացիայի միջեւ փոխադարձ կապ  չի դիտվել, գիտնականները բացատրում են ռիսկերի ընկալման տարբերությամբ: «Չնայած պրոկրաստինատորները քնից առաջ սովորաբար գիտեն իրենց գործողությունների հետեւանքների մասին (օրինակ՝ հոգնածություն հաջորդ օրը, ուշադրության կենտրոնացման եւ արդյունավետության նվազում), նրանք դիտավորյալ ընտրում են այդպիսի [ապակառուցողական] վարքագիծ եւ ենթարկվում ավելի վատթար վիճակում հայտնվելու վտանգին»,- ամփոփում են գիտնականները:

Հետազոտողները նշում են, որ մահվան մասին տագնապալի մտքերը «անկողնային պրոկրաստինացիայի» մեծ թվով գործոններից մեկն են: Այսպիսի վարքագիծը կարող է պայմանավորված լինել գենետիկորեն եւ լինել խրոնոտիպի՝ օրվա ռիթմերի անհատական առանձնահատկությունների դրսեւորում: