Ով կարող է արյան դոնոր հանդիսանալ եւ որոնք են արյունատվության հակացուցումները
15:38 27 սեպտեմբերի, 2020Եթե դուք որոշել եք նվիրել ձեր արյունը, ապա պետք է`
- լինեք 18 տարեկան,
- լինեք առնվազն 53 կգ, եթե դուք իգական սեռի ներկայացուցիչ եք, 63 կգ, եթե արական սեռի ներկայացուցիչ եք,
- արյան ճնշումը չլինի շատ բարձր կամ ցածր/որոշում է բժիշկը/առավելագույնը` 90 դիաստոլիկ, նվազագույնը`60, առավելագույնը` 140 սիստոլիկ, նվազագույնը` 90
- զարկերակը լինի 60-90 հարված րոպեում
Հիշեցնենք, որ առողջապահության նախարարությունը արյան անհրաժեշտ պահուստային քանակը լրացնելու նպատակով կոչ է արել կամավոր դոնորության:
Ինչպես տեղեկացնում է ՊՐՈՖԵՍՈՐ Ռ.Հ. ՅՈԼՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ԱՐՅՈՒՆԱԲԱՆԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ, արյունատվության համար կամ բացարձակ եւ ժամանակավոր հակացուցումներ:
- բացարձակ, երբ մարդը երբևէ չի կարող հանձնել արյուն
- ժամանակավոր, երբ մարդը որոշ ժամանակ անց կարող է դառնալ դոնոր:
Բացարձակ հակացուցումներն են.
- Վարակիչ հիվանդությունները (ՄԻԱՎ-վարակակրություն, վիրուսային հեպատիտներ, երբևէ լաբորատոր դրական պատասխան վիրուսային հեպատիտների նկատմամբ, սիֆիլիսի, բնածին կամ ձեռքբերովի, տուբերկուլյոզի բոլոր ձևերը, բրուցելյոզ և այլն):
- Սիրտ-անոթային, նյարդային, շնչառական, մարսողական համակարգերի մի շարք հիվանդությունները, չարորակ նորագոյացությունները, արյան հիվանդությունները և այլն:
Բացի մշտական հակացուցումներից, արյունատվության բացառման համար հիմք են հանդիսանում նաև հետևյալ ռիսկային խմբերին պատկանող անձիք` նույնասեռականները, մարմնավաճառները, կալանավայրերում գտնվող անձիք, վիրուսային հեպատիտներով հիվանդների և վարակակիրների, ՁԻԱՀ-ով հիվանդների և ՄԻԱՎ-վարակակիրների ընտանիքի անդամներ:
Դոնորությունը բացառող ժամանակավոր հակացուցումներն են.
|
1) արյան բաղադրամասերի փոխներարկում, դաջվածք, մաշկի կամ լորձաթաղանթների ամբողջականության խախտումով ուղեկցվող բժշկական գործիքային միջամտություններ |
6 ամիս |
|
2) վիրահատություններ, այդ թվում նաև՝ հղիության արհեստական ընդհատում |
6 ամիս |
|
3) Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս երկարատև (1 ամսից ավելի) գործուղում(վարակների էնդեմիկ օջախներում) |
6 ամիս |
|
4) հղիության և լակտացիայի շրջան |
ոչ պակաս, քան 1 տարի ծննդաբերությունից հետո, ոչ պակաս, քան |
|
5) դաշտանի շրջան |
դաշտանի ավարտից հետո ոչ պակաս, քան |
|
6) ալերգիկ վիճակներ |
2 ամիս |
|
7) 37 ˚C ջերմաստիճանից բարձր ջերմություն, վերին շնչառական ուղիների սուր բորբոքումներ |
1 ամիս |
|
8) պատվաստումներ`
|
1ամիս 6 ամիս |
|
9) դեղերի օգտագործում` հակաբիոտիկներ, սալիցիլատներ և ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային միջոցներ |
1 շաբաթից մինչև 1 ամիս |
|
10) մալարիայի էնդեմիկ վայրերից վերադարձած անձինք |
5 տարի |
|
11) ոգելից խմիչքների ընդունում |
24 ժամ |
|
12)ալանինամինատրանսֆերազայի բարձրացում մինչև 2 անգամ |
3 ամիս |
Ինչպես նախապատրաստվել արյունատվության
Եթե Դուք համապատասխանում եք նշված պայմաններին, ապա`
- արյունատվության օրը չպետք է օգտագործեք յուղոտ, տապակած, կծու, ապխտած կերակուր, կարելի է ընդունել միայն թեյ կամ սուրճ,
- արյունատվությունից 24 ժամ առաջ չպետք է օգտագործեք ոգելից խմիչքներ,
- Ձեր ընտրած արյան կետը ներկայանաք անձնագրով և/կամ զինվորական գրքույկով/:
Դոնորը լրացնում է հարցաթերթիկը, որում նշում է իր առողջական վիճակի և ապրելակերպի մասին, որից հետո անցնում է լաբորատոր հետազոտություն և զննվում է թերապևտի կողմից: Արյունատվության գործընթացն իրականացվում է միանվագ ստերիլ պարագաներով: Արյունատվությունն իրականացվում է ժամը 9.00-13.00-ը ամեն օր, բացի հանգստյան և տոնական օրերից: Ցանկալի է չնախատեսել արյունատվություն քննություններից, մրցումներից և այլ ինտենսիվ աշխատանքներից առաջ:
Արյունատվությունից հետո անհրաժեշտ է.
- 10-15 րոպե մնալ հանգիստ պառկած վիճակում,
- վիրակապը պահել 1.5-2 ժամ,
- այդ օրը չզբաղվել ծանր ֆիզիկական աշխատանքով,
- չօգտագործել ոգելից խմիչք,
- լավ սնվել և խմել շատ հեղուկ:
Պատվաստումների կատարում թույլատրվում է արյունատվությունից առնվազն 10 օր հետո: