Համակարգչային խաղերը կարող են նվազեցնել երեխայի ինքնագնահատականը եւ բացասաբար անդրադառնալ նրա սոցիալացման վրա: Այս մասին նոյեմբերի 20-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց կլինիկական հոգեբան Տաթեւ Նահապետյանը:
Բանն այն է, որ խաղի կանոնները եւ իրական կյանքը միմյանցից տարբերվում են, եւ խաղում հեշտորեն հաղթող երեխան չի կարողանում հասկանալ, թե ինչու է կյանքում համանման արդյունքներին հասնելն ավելի դժվար: Իրեն համեմատելով խաղի եւ նույնիսկ մուլտֆիլմերի հերոսների հետ՝ երեխան կարող է «վաստակել» ցածր ինքնագնահատական եւ տագնապայնություն:
Դրանից բացի, գաջեթները կարող են դանդաղեցնել երեխայի խոսքի զարգացումը, բացասաբար անդրադառնալ հաղորդակցվելու ունակությունների վրա: Դրանից խուսափելու համար փորձագետը խորհուրդ է տալիս գաջեթների առջեւ անցկացվող երեխայի ժամանակը չափաբաժնով դարձնել: Այսպես՝ նրան կարելի է թույլ տալ համակարգչից օգտվել 10-30 րոպե, եթե նա, օրինակ, կատարի տնային հանձնարարությունը:
Նահապետյանն ուշադրություն դարձրեց այն փաստին, որ երեխայի համար ճգնաժամային են 1, 3 եւ 7 տարեկան տարիքները, եւ հոգեբանական լարվածությունը կարող է այն միայն սրել: «Բացասական գործոններ կարող են լինել ինչպես չափից ավելի հոգածությունը, այնպես էլ հակառակը՝ երեխայի հանդեպ անտարբերությունը: Սա բարդացնում է հասարակությանը նրա ինտեգրումը, նվազեցնում է ինքնագնահատականը, հաղորդակցվելու հետ կապված խնդիրներ ստեղծում»,- շեշտեց նա:
Փորձագետը նշեց, որ մինչեւ 3 տարեկանը ծնողների եւ երեխայի միջեւ պետք է հաստատվի ամուր զգայական կապ: Նրա խոսքով՝ արմատապես սխալ է երեխային պատշաճ ուշադրություն չդարձնելն այնքան ժամանակ, մինչեւ նրանք չեն սկսում խոսել: «Սա ծնողների կողմից լուրջ սխալ է, քանի որ փոքրիկները կարող են շփվել դեմքի շարժումների, ժպիտի միջոցով: Ծնողները չպետք է անտեսեն փոքր երեխաների հետ շփումը»,- ասաց նա:
Բավականին խնդրահարույց տարիք է նաեւ 11-16 տարեկանը: Ֆիզիկական եւ հոգեբանական զարգացումն ընթանում է միաժամանակ, դեռահասն իրեն հարց է տալիս. «Ո՞վ եմ ես: Ո՞րն է իմ դերը: Որո՞նք են իմ գործառույթները»:
«Այս շրջանում ծնողները կարեւոր դերակատարում ունեն: Ավտորիտար դաստիրակության դեպքում դեռահասը, հակառակը, կսկսի ըմբոստանալ, կփորձի ծնողների խնամակալությունից դուրս գալ այնպիսի արարքների կատարմամբ, որոնց նրանք հավանություն չեն տալիս (օրինակ՝ ծխել): Ծնողները պետք է երեխային չքննադատեն, այլ փորձեն երկխոսություն հաստատել, չհամեմատեն ուրիշ երեխաների հետ, բացատրեն, թե ինչու չի կարելի այս կամ այն արարքը կատարել»,- նշեց հոգեբանը:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում