Հույս ունեմ՝ Հայաստանում հիվանդները չեն տուժի, քանի որ բոլոր էնդոկրինոլոգներն այստեղ են. գլխավոր էնդոկրինոլոգը՝ EASD դասընթացի մասին

Հույս ունեմ, որ Հայաստանում հիվանդներն առաջիկա երեք օրերին չեն տուժի, քանի որ երկրի բոլոր էնդոկրինոլոգներն այստեղ են: Այս մասին հայտարարեց Առողջապահության նախարարության գլխավոր էնդոկրինոլոգ Էդվարդ Թորոմանյանը՝ Երեւանում բացելով Դիաբետի ուսումնասիրության եվրոպական ասոցիացիայի (European Association for the Study of Diabetes, EASD) դասընթացը:

Հայաստանի եւ Արցախի, նաեւ Ուկրաինայի, Ռուսաստանի, Վրաստանի, Ղազախստանի, Ուզբեկստանի, Իրաքի, Իրանի, Հնդկաստանի եւ Սաուդյան Արաբիայի մասնագետները երեք օր կունկնդրեն EASD-ի «Կլինիկական դիաբետը եւ նրա բարդությունները» կոչվող հետդիպլոմային դասընթացը: Մանկական էնդոկրինոլոգների հայկական ասոցիացիայի նախագահ Ելենա Աղաջանովան NEWS.am Medicine-ի հետ զրույցում նշեց, որ Հայաստանում առաջին անգամ է դասախոսությունների այսպիսի դասընթաց կազմակերպվում, եւ սա տեղական էնդոկրինոլոգների համար մեծ իրադարձություն է:

Նա հայտնեց, որ Դիաբետի ուսումնասիրության եվրոպական ասոցիացիան իր համաժողովներն անցկացնում է ամեն տարի, սակայն ոչ բոլոր ցանկացողներն են, հատկապես նախկինում Երկաթե վարագույրի հետեւում եղած երկրներից, դրանց մասնակցելու հնարավորություն ունենում: Այս պատճառով EASD-ի ղեկավարությունը դեռեւս 20 տարի առաջ որոշում ընդունեց այս երկրներում հետդիպլոմային արտագնա դասընթացներ անցկացնելու մասին: Դրանց նպատակը դիաբետի բուժման վերջին ձեռքբերումները ներկայացնելն է, եւ որպեսզի տարբեր երկրներում դիաբետով տառապող մարդկանց կյանքի որակը միատեսակ լինի: «Մեզ համար մեծ պատիվ է, որ նման մակարդակի մարդիկ մեզ մոտ են եկել: Եվրոպայից՝ Մեծ Բրիտանիայից, Դանիայից, Շվեդիայից, Լեհաստանից, Լիտվայից եւ այլ երկրներից մեզ մոտ են ժամանել 13 առաջատար դիաբետոլոգներ: Մի քանի սեմինարներ կանցկացվեն, որոնց ընթացքում կդիտարկվեն կլինիկական դեպքեր, այդ թվում՝ հիվանդների մասնակցությամբ: Մեր երկրում դեռեւս չի եղել դիաբետին նվիրված նման մակարդակի միջոցառում»,- նշեց նա:

EASD-ի հետդիպլոմային ուսուցման ենթակոմիտեի նախագահ Լեշեկ Չուպրինյակն իր ելույթում անդրադարձավ 2-րդ տիպի դիաբետի բուժման մոդելին: Նա նշեց, որ վերանայման կարիք ունի ինչպես դիբետների դասակարգումը, այնպես էլ բուժման մոտեցումը: Նրա խոսքով՝ մասնավորապես 2-րդ տիպի դիաբետի բուժումը պետք է անհատականացվի, հիվանդությունը պետք է ախտորոշել որքան հնարավոր է վաղ, անհրաժեշտ է բուժման արդյունավետության արագ գնահատում եւ ինտենսիվացում, նաեւ անհրաժեշտ է բոլոր միջոցներով խուսափել հիպոգլիկեմիայից:

Մանչեսթերի համալսարանի եւ Թագավորական կլինիկայի խորհրդական-դիաբետոլոգ ու ավագ դասախոս Լալանթա Լեելարաթնան ունկնդիրներին ներկայացրեց արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակի մշտադիտարկման տեխնոլոգիական վերջին ձեռքբերումները: Նա նշեց, որ արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակի որոշման ամենատարածված մեթոդը դեռեւս արյունը մատից վերցնելն է: Սակայն այս մեթոդն արդյունավետությամբ զգալիորեն զիջում է ռեալ ժամանակի ռեժիմում վերահսկողության առաջավոր մեթոդներին՝ բազմազան չիփերին եւ սենսորներին, որոնք ներպատվաստվում են մաշկի տակ եւ տվյալները փոխանցում սմարթֆոններին: Առավել զարգացած տեխնոլոգիաները վերաբերում են փակ կապվող համակարգերին (օգտագործվում է 1-ին տիպի դիաբետի բուժման համար), որոնք ներառում են սենսոր, ինսուլինի ներարկման պոմպ եւ կառավարող ալգորիթմ: Այսինքն՝ ինսուլինի ներարկումը ավտոմատ է կատարվում: Իսկ այս ոլորտում գիտության ամենավերջին ձեռքբերումը արհեստական ենթաստամոքսային գեղձն է:

Ելենա Աղաջանովան ներկայացրեց Հայաստանում մանկական դիաբետի իրավիճակը, իսկ Շվեդիայից Սիգնի Ռեյնիսդոթիրը խոսեց ճարպակալման խնդիրների մասին:

Երեխաները, որոնք «Մուրացան» համալսարանական հիվանդանոցի էնդոկրինոլոգիայի կլինիկայում բուժում են ստանում, բժիշկների առջեւ հանդես են եկել գեղարվեստական համարներով:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում