Գիտնականները մշակել են մարդկային նեյրոնների մոդել, որը ճանապարհ է բացում Ալցհեյմերի հիվանդության բուժման նոր մեթոդների համար

Weill Cornell Medicine-ի գիտնականները մշակել են մարդկային նեյրոնների նորարարական մոդել, որը հավատարմորեն ընդօրինակում է ուղեղում տաու սպիտակուցի ագրեգատների բազմացումը, մի գործընթաց, որը հանգեցնում է Ալցհեյմերի հիվանդության ճանաչողական անկման և ճակատային ժամանակավոր դեմենցիայի:

Այս նոր մոդելը հայտնաբերել է նոր թերապևտիկ թիրախներ, որոնք կարող են արգելափակել տաու սպիտակուցի տարածումը:

Cell ամսագրում հրապարակված նախակլինիկական հետազոտությունը զգալի առաջընթաց է Ալցհեյմերի հիվանդության հետազոտության ոլորտում:

«Ներկայումս ոչ մի թերապիա չի կարող կանգնեցնել տաու ագրեգատների տարածումը Ալցհեյմերի հիվանդությամբ հիվանդների ուղեղում», - ասում է հետազոտության ավագ հեղինակ դոկտոր Լի Գանը: «Մարդկային նեյրոններում տաու տարածման մեր մոդելը հաղթահարում է նախկին մոդելների սահմանափակումները և բացահայտում դեղերի զարգացման հնարավոր թիրախները, որոնք նախկինում անհայտ էին»:

Մարդու պլյուրիպոտենտ ցողունային բջիջները կարող են վերափոխվել մարմնի ցանկացած բջիջի և կարող են դրդվել դառնալ նեյրոններ՝ լաբորատորիայում ուղեղի հիվանդությունները մոդելավորելու համար: Սակայն, այս երիտասարդ նեյրոններում տաուի տարածման մոդելավորումը գրեթե անհնար էր, քանի որ տաուի տարածումը ծերացող ուղեղում տասնամյակներ է պահանջում:

Դոկտոր Գագնեի թիմն օգտագործեց CRISPR տեխնոլոգիան՝ փոխելու մարդու ցողունային բջիջների գենոմը՝ ստիպելով նրանց արտահայտել տաու ձևեր՝ կապված հիվանդ ծերացող ուղեղի հետ: «Այս մոդելը փոխեց խաղը. այն կրկնում է տաուի տարածումը նեյրոններում շաբաթների ընթացքում, մի գործընթաց, որը սովորաբար տևում է տասնամյակներ մարդու ուղեղում», - ասաց դոկտոր Գանը:

Փորձելով կասեցնել տաուի տարածումը, դոկտոր Գագնեի թիմը օգտագործեց CRISPRi էկրանը հազարավոր գեների ոչնչացման համար՝ պարզելու դրանց դերը տաուի տարածման գործում: Նրանք հայտնաբերել են 500 գեն, որոնք զգալի ազդեցություն ունեն տաու առատության վրա:

Ալցհեյմերի հիվանդության բուժման շատ մեթոդներ սկզբում խոստումնալից արդյունքներ են ցույց տալիս մկների մոդելներում, սակայն ձախողվում են կլինիկական փորձարկումներում, ասում է բժիշկ Գանը: Ձեռք բերելով մարդկային բջիջների նոր մոդել՝ նա լավատես է ապագայի նկատմամբ։ «Մարդկային նեյրոններում մեր հայտնագործությունները ճանապարհ են բացում նոր բուժման մեթոդների զարգացման համար, որոնք իսկապես կարող են փոխել այս ավերիչ հիվանդությամբ տառապող մարդկանց կյանքը», - ընդգծել է գիտնականը:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում