Քլիվլենդի կլինիկայի գիտնականներին հաջողվել է հեռացնել ամիլոիդային վահանիկները դեմենցիայով (թուլամտություն) մկների ուղեղից, որոնք Ալցհեյմերի հիվանդության բնորոշ նշաններն են համարվում: Կրծողների ուղեղից վահանիկներն անհետացել են բետա սեկրետազ ֆերմենտի (BACE1) մակարդակի նվազեցման շնորհիվ:
Այս ֆերմենտը կարեւոր դեր է կատարում վահանիկների ձեւավորման գործում: Փորձագետները կարծում էին, որ BACE1-ի արգելափակումը դանդաղեցնելու կամ դադարեցնելու է ամիլոիդային վահանիկների ձեւավորումը, սակայն պարզվել է, որ գոյություն ունեցող վահանիկները եւս անհետացել են:
Բետա-սեկրետազան վերահսկում է ոչ միայն վահանիկների ձեւավորումը, այլ նաեւ շատ այլ կարեւոր գործընթացներ: Օրինակ՝ BACE1-ից զուրկ մկները լուրջ շեղումների են բախվում ուղեղի զարգացման վաղ շրջանում: Հետազոտողները որոշել են նվազեցնել BACE1-ի մակարդակը հասուն կրծողների մոտ: Նրանք մեծացմանը զուգահեռ ծրագրավորել են կենդանիներին ֆերմենտի մակարդակի աստիճանական նվազեցումը: Այս մկների մոտ խնդիրներ չեն առաջացել: Դրանից հետո կրծողներին խաչասերել են մկների հետ, որոնք 75 օրական տարիքում ծրագրավորվել էին վահանիկների ձեւավորմանը եւ Ալցհեյմերի հիվանդության զարգացմանը:
75 օրական փորձարարական կենդանիների սերնդի մոտ եւս սկսել են վահանիկներ ձեւավորվել, սակայն դրանք սովորականից երկու անգամ ավելի քիչ էին: Մկների այս խմբում տարիքի հետ BACE1-ի մակարդակը նվազել է: Դրա շնորհիվ վահանիկները սկսել են անհետանալ: 10 ամսական տարիքում դրանք ամբողջությամբ վերացել են: Ավելին՝ կրծողների ճանաչողական ունակությունները նույնպես բարելավվել են:
Գիտնականները հուսով են, որ իրենց հայտնագործությունները կօգնեն հաղթահարել թուլամտությունը նաեւ մարդկանց շրջանում:
Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում