Գիտնականները ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի փորձարարական թերապիայի խոստումնալից արդյունքներ են հաղորդում

Ջորջթաունի համալսարանի Լոմբարդիի համապարփակ քաղցկեղի կենտրոնի բժիշկները հայտնել են խոստումնալից նախնական արդյունքներ ենթաստամոքսային գեղձի մետաստատիկ քաղցկեղով առաջին վեց հիվանդների կողմից, որոնք ընդգրկվել են BXCL701 փորձարարական դեղամիջոցի II փուլի կլինիկական փորձարկումում՝ իմունոթերապիայի պեմբրոլիզումաբ (Keytruda) դեղամիջոցի հետ համատեղ: Միայն իմունաբուժական դեղամիջոցներն արդյունավետություն չեն ցուցաբերել ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի դեպքում, գրում է Medical Xpress-ը։

BXCL701-ը, որը արտադրվում է BioXcel Therapeutics-ի կողմից կոչվում է իմունային ակտիվացնող: Այն ուղղված է ուռուցքը շրջապատող միկրոմիջավայրին և դրանով իսկ բարելավում է իմունոթերապիայի այնպիսի դեղամիջոցների արդյունավետությունը, ինչպիսին է պեմբրոլիզումաբը: ԱՄՆ Սննդամթերքի և դեղերի վարչությունը BXCL701-ին տվել է որբ դեղամիջոցի անվանումը ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի և երեք այլ քաղցկեղի համար՝ սուր միելոիդ լեյկոզ, IIb-IV աստիճանի մելանոմա և փափուկ հյուսվածքների սարկոմա:

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղը քաղցկեղից մահացության երրորդ հիմնական պատճառն է: Հիվանդության բոլոր փուլերի հնգամյա գոյատևման մակարդակը կազմում է 13%, սակայն վաղ հայտնաբերման մեթոդներ չկան, ուստի հիվանդների մոտ հիվանդությունը հաճախ ախտորոշվում է ավելի ուշ փուլերում: Նրանց համար, ում հիվանդությունը տարածվել է ենթաստամոքսային գեղձի սահմաններից դուրս, հինգ տարվա գոյատևման մակարդակը տխուր 3% է:

2021 թվականին հրապարակված մկների վրա կատարված նախակլինիկական հետազոտություններում հետազոտողները Ջորջթաունի համալսարանի Լոմբարդիի համապարփակ քաղցկեղի կենտրոնի տնօրեն Լուի Վայների գլխավորությամբ ցույց են տվել, որ իմունոթերապիայի դեղամիջոցի հետ համակցվելիս BXCL701-ը խթանում է կենդանիների բնական իմունային համակարգը՝ դանդաղեցնելով կամ նույնիսկ դադարեցնելով ենթաստամոքսային գեղձի ուռուցքի աճը։ 

Մկների վրա կատարված ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ուռուցքները լցված են բնական սպանող իմունային բջիջներով, ինչը ցույց է տալիս, որ դեղամիջոցը հասել է իր նպատակին՝ քաղցկեղի բջիջները իմունային համակարգի նկատմամբ զգայուն դարձնելու համար: Մկների վրա կատարված այս հետազոտությունները շուտով հանգեցրին ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի դեմ դեղամիջոցի առաջին փորձարկմանը:

Հետազոտության սկզբնական փուլում, որը կենտրոնացած էր դեղերի համակցման անվտանգության վրա, հետազոտության մեջ ընդգրկվել են 57 տարեկան միջին տարիքի երեք կին և երեք տղամարդ: Մեկ հիվանդ ուսումնասիրությունից հետո 18 շաբաթ անց հիվանդության առաջընթացի նշաններ ցույց չի տվել, իսկ մեկ այլ հիվանդ ինը շաբաթ անց կայունացել է, բայց դեռ չի կարողացել հասնել 18 շաբաթվա նշագծին: Առանց պրոգրեսիայի գոյատևումը (ոչ մի փոփոխություն կամ նույնիսկ ուռուցքի ռեգրեսիայի նշաններ), որը որոշվում է պատկերման միջոցով, կազմել է 50%:

Երեք հիվանդների մոտ նկատվել է ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի՝ CA19-9-ի առկայության մասին վկայող մարկերի մակարդակի զգալի նվազում համապատասխանաբար 100%, 97% և 73%-ով: Հետազոտության առաջատար հեղինակ, դոկտոր Բենջամին Վայնբերգը նշում է, որ CA19-9-ը ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի լավագույն ցուցիչն է, բայց դա այնքան լավ սքրինինգ թեստ չէ, որքան PSA-ն շագանակագեղձի քաղցկեղի համար: Այնուամենայնիվ, նա կարծում է, որ դա կարող է օգտակար լինել զարգացած քաղցկեղով հիվանդների հիվանդության ակտիվությունը վերահսկելու համար: Ոչ բոլոր հիվանդների ուռուցքներն են արտադրում CA19-9, սակայն մինչ այժմ այս հետազոտության ընթացքում բոլոր հիվանդների մոտ CA19-9 մակարդակը բարձրացել է:

Առայժմ հիմնական կողմնակի ազդեցությունը արյան ցածր ճնշումն է, որը կարելի է նվազեցնել՝ բուժման առաջին շաբաթվա ընթացքում BXCL701-ին ավելի ցածր չափաբաժին տալով, ասաց Վայնբերգը: Բժիշկները նաև նկատում են անեմիա, սրտխառնոց և իմունային հետ կապված արթրիտ, որոնք ռեակցիա են բանավոր ստերոիդներին:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում