• Latest news

5 հետաքրքիր փաստ տուբերկուլոզի մասին

24 մարտի, 2019  11:41

Այսօր՝ մարտի 24-ին, աշխարհում նշվում է Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը: Այսօր գերմանացի գիտնական Ռոբերտ Կոխը լաբորատորիայում 17 տարվա աշխատանքից հետո հայտնաբերել է տուբերկուլոզի հարուցիչ միկրոբակտերիան (Mycobactérium tuberculósis), որն այժմ կոչվում է Կոխի ցուպիկ:

Հավանաբար, դուք քաջատեղյակ եք տուբերկուլոզի մասին, այդ պատճառով այսօր մենք կներկայացնենք ձեր ուշադրությանը այդ հիվանդության պակաս հայտնի փաստերը:

  1. Տուբերկուլոզը ամենահին հիվանդություններից մեկն է

Տուբերկուլոզն ի հայտ է եկել Աֆրիկայում շուրջ 70 000 տարի առաջ՝ համաձայն Nature Genetics գիտական պարբերականում հրապարակված հետազոտության:

Տուբերկուլոզով հիվանդ մարդու մումիան հայտնաբերվել էր Եգիպտոսում. Հնագետների խոսքերով՝ մումիան, որի տարիքը գերազանցում էր 2000-ը, ուներ տուբերկուլոզին հատուկ ախտանիշեր: Նման ախտանիշեր հայտնաբերվել էին նաեւ Ֆեոփսի բուրգերում փարավոնների մումիաների մոտ:

Ավելին, տուբերկուլոզը նկարագրված է Հիպոկրատի եւ Եգիպտոսի, Չինաստանի, Հունաստանի ու արաբական երկրների այլ գիտնականների աշխատություններում:

  1. Տուբերկուլոզով կարելի է վարակվել նաեւ կենդանիներից

Մարդկանց մեծամասնությունը վարակվում է տուբերկուլոզով այլ մարդկանցից, սակայն իրականում կարելի է վարակվել նաեւ կենդանիներից. 2014 թվականին Մեծ Բրիտանիայում առաջին անգամ գրանցվել է երկու դեպք, երբ տուբերկուլոզը փոխանցվել էր մարդուն կատվից:

Կենդանիները կարող են տուբերկուլոզով վարակել նաեւ այլ կենդանիներին, այդ թվում՝ ընտանի անասուններին. համաձայն PLOS Currents: Outbreaks ամսագրում հրապարակված գիտական հետազոտության տվյալների՝ անասունների շրջանում տուբերկուլոզի վարակի դեպքերի ավելի քան 50 տոկոսի համար պատասխանատու են փորսուղները:

  1. Բաբելոնում թույլատրվում էր ամուսնալուծվել տուբերկուլոզով հիվանդ կնոջից

Ըստ հին հնդկական Մանուի օրենքների՝ տղամարդկանց արգելվում էր ամուսնանալ  տուբերկուլոզով հիվանդ կանանց հետ: Իսկ Բաբելոնում գործում էր ուրիշ օրենք. տղամարդը կարող էր անհապաղ ապահարզան պահանջել, եթե իր կինը վարակվել էր տուբերկուլոզով:

  1. Մի շարք հայտնի մարդիկ եւ գրքի հերոսներ հիվանդ էին տուբերկուլոզով

Համաձայն տարեգրության՝ իշխան Սվյատոսլավ Յարոսլավիչը հիվանդ էր տուբերկուլոզով: 1076 թվականի դեկտեմբերի 27-ին նրան փորձում էին բուժել վիրաբուժական միջամտության միջոցով, սակայն վիրահատության ընթացքում Սվյատոսլավը մահացել էր:

Ֆլորենցիայից Սիմոնետա Վեսպուչին, որը հանրահայտ Վեներայի բնորդուհին էր, մահացել էր 22 տարեկանում տուբերկուլոզի հետեւանքով: Ժամանակակից բժիշկները նկատում են այդ կտավում տուբերկուլոզին հատուկ արտաքին նշաններ ուսերի շրջանում:

Տուբերկուլոզով հիվանդ են եղել եւ դրանից մահացել մի շարք հայտնիներ, այդ թվում՝ Վ.Գ.Բելինսկին, Ն.Ա. Դոբրոլյուբովը, Ա.Պ.Չեխովը, Ֆ.Շոպենը եւ այլոք:

Բացի այդ, տուբերկուլոզը հիշատակվել է Դոստոեւսկու, Դիկենսի, Դյումայի ստեղծագործություններում, գեղանկարիչներ Կլոդտի, Մաքսիմովի, Պոլենովի կտավներում, Վերդիի եւ Պուչինիի օպերաներում:

  1. Տուբերկուլոզն ախտահարում է ոչ միայն թոքերը

Առավել հաճախ տուբերկուլոզն ախտահարում է թոքերը, սակայն գոյություն ունի այսպես կոչված արտաթոքային տուբերկուլոզ, որն ախտահարում է այլ օրգաններ՝ մարսողական համակարգը, միզասեռական համակարգի օրգանները, կենտրոնական նյարդային համակարգը եւ ուղեղի թաղանթը, ինչպես նաեւ մաշկը, աչքերը, ոսկորներն ու հոդերը:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում


  • Այս թեմայով
 
  • Տեսանյութեր
 
 
  • Իրադարձությունների օրացույց
 
 
  • Արխիվ
 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
  • Հետեվեք մեզ Ֆեյսբուքում
 
  • Հարցում
Տեղյա՞կ եք արդյոք, որ 2027թ.–ից ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար պարտադիր է դառնալու բժշկական ապահովագրությունը
Տեղյակ եմ եւ կողմ եմ
Տեղյակ եմ եւ դեմ եմ
Տեղյակ եմ, դեռեւս չեմ կողմնորոշվում
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն կողմ եմ
Տեղյակ չեմ, բայց սկզբունքորեն դեմ եմ
Ինձ համար միեւնույն է