Արյան պարզ հետազոտությունը կարող է ցույց տալ ինքնասպանության մտքերի առկայությունը 

Խոշոր դեպրեսիան և ինքնասպանության մտքերը կարող են ախտորոշվել արյան պարզ թեստով, ասում են Կալիֆոռնիայի համալսարանի Սան Դիեգոյի բժշկական դպրոցի (ԱՄՆ) գիտնականները: Նրանք պարզել են, որ դեպրեսիվ խանգարումը և մարդու մոտ ինքնասպանության մտքերի առաջացումը կարող են ազդել օրգանիզմի նյութափոխանակության (նյութափոխանակության) վրա, ինչպես վարակիչ հիվանդությունների և քաղցկեղի դեպքում, հայտնում է BBC-ն։

Փոփոխված նյութափոխանակությունը անխուսափելիորեն հանգեցնում է արյան քիմիական կազմի փոփոխության, որտեղ առաջանում են որոշակի միացություններ, որոնք բնորոշ են նյութափոխանակության որոշակի խանգարումներին։ Դրանք կոչվում են բիոմարկերներ։

Յուրաքանչյուր հիվանդություն ունի կենսամարկերների իր հավաքածուն, որոնք կարող են հայտնաբերվել արյան թեստի ժամանակ, ինչը նշանակում է, որ տեսականորեն նման վերլուծությունը կարող է ցույց տալ, թե արդյոք հիվանդն ունի դեպրեսիա կամ նույնիսկ ինքնասպանության մտքեր:

«Հոգեկան խանգարումների պատճառները և մարմնի վրա դրանց ազդեցությունը դուրս են գալիս ուղեղի սահմաններից», - բացատրում է Սան Դիեգոյի բժշկական դպրոցի բժշկության, մանկաբուժության և պաթոլոգիայի ամբիոնի պրոֆեսոր Ռոբերտ Նավիոն:

Որոշ ծանր դեպքերում դեպրեսիան գործնականում անբուժելի է: Այս հիվանդների մեծ մասի մոտ առաջանում են ինքնասպանության մտքեր, և գրեթե յուրաքանչյուր երրորդը ինքնասպանության փորձ է անում առնվազն մեկ անգամ:

Անհրաժեշտ բիոմարկերները հայտնաբերելու համար գիտնականները փորձարկել են ծանր, բուժման դիմացկուն դեպրեսիա ունեցող հարյուրավոր հիվանդների արյունը և համեմատել դրանք նույն թվով առողջ հսկողության արդյունքների հետ:

Պարզվել է, որ արյան մեջ շրջանառվող հարյուրավոր տարբեր միացություններից հինգն իրականում կարող են օգտագործվել որպես բիոմարկեր՝ հիվանդի մոտ կայուն դեպրեսիայի և ինքնասպանության մտքերի առկայության համար:

Միևնույն ժամանակ, հինգ միացությունների հավաքածուն տարբեր է տղամարդկանց և կանանց համար։ Այնուամենայնիվ, երկու տարբերակներն էլ ներառում են բիոմարկերներ, որոնք ցույց են տալիս միտոքոնդրիումների աշխատանքի խաթարումը, որոնք պատասխանատու են բջիջում էներգիայի արտադրության համար:

Այս խանգարումը լավ ուսումնասիրված է, և հայտնի են դրա բուժման մեթոդները։ Հնարավոր է, որ դրանց օգտագործումը կարող է դանդաղեցնել կամ նույնիսկ դադարեցնել ծանր բուժման դիմացկուն դեպրեսիայի և ինքնասպանության մտքերի զարգացումը:

Ամենալայն սպեկտրի հոգեկան խանգարումներ՝ թմրամոլությունից մինչև շիզոֆրենիա, ախտորոշվել են Երկրի գրեթե 1 միլիարդ մարդու մոտ:

Դրանցից ամենատարածվածը՝ տագնապային խանգարումները և դեպրեսիան, համաշխարհային տնտեսության վրա տարեկան արժենում են գրեթե 1 տրիլիոն դոլար, ինչը համադրելի է ամբողջ Թուրքիայի կամ Սաուդյան Արաբիայի ՀՆԱ-ի հետ։

Սա չհաշված այն փաստը, որ հոգեկան հիվանդության կամ հոգեկան խանգարման պատճառով կատարողականի նվազումը հանգեցնում է արտադրողականության անկման: Որը տարեկան արժե մոտ 250 միլիարդ դոլար (համեմատելի է Հունաստանի, Նոր Զելանդիայի կամ Կատարի ՀՆԱ-ի հետ):

Ըստ ԱՀԿ-ի, վերջին 20 տարիների ընթացքում ինքնասպանությունների միջին մակարդակը աշխարհի շատ երկրներում անշեղորեն նվազում է, նույնիսկ Ռուսաստանում, որը, այնուամենայնիվ, շարունակում է դասվել այս ցուցանիշով աննախանձելի առաջին եռյակում:

Ընդ որում, տարեկան ինքնասպանություն է գործում, ընդհանուր առմամբ, ավելի քան 700 հազար մարդ։ Ընդ որում, տղամարդիկ դա անում են գրեթե երկու անգամ ավելի հաճախ, քան կանայք (իսկ Ռուսաստանում՝ ութ անգամ):

Մինչդեռ ինքնասպանության փորձերի միջին տարիքը շարունակում է նվազել։ 15-30 տարեկան երկու սեռերի երիտասարդների մոտ դա մահացության չորրորդ ամենատարածված պատճառն է։

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում