Հեմոֆիլիան ոչ դատավճիռ է, ոչ էլ խոչընդոտ. Հեմոֆիլիայով տղան երազում է ծրագրավորող դառնալ

Լոռու մարզի Տաշիր քաղաքից Միխայիլ Մարտիրոսյանը 13 տարեկան է: Նա ծնվել է հազվագյուտ գենետիկ հիվանդությամբ` հեմոֆիլիայով, ինչի հետեւանքով նրա արյունը վատ է մակարդվում եւ նա հաճախ ուժեղ եւ վտանգավոր արյունահոսություններ է ունենում: Միխայիլն ամեն օր չէ, որ կարողանում է դպրոց գնալ, բայց, չնայած այդ ամենին, գերազանց է սովորում եւ երազում է ապագայում ծրագրավորող դառնալ: 

Դեռեւս անցյալ դարում հեմոֆիլիայով ծնվածներից քչերն էին հասնում միջին տարիքի: Այսօր, սակայն, շատ բան է փոխվել եւ այդ ծանր հիվանդությունն ունեցող մարդիկ ոչ միայն անհամեմատ ավելի երկար են ապրում, այլեւ` շատ ավելի որակյալ կյանքով, քան առաջ. դեղամիջոցների բավարար քանակի առկայության դեպքում հեմոֆիլիայով մարդը կարող է սովորել, աշխատել, ընտանիք կազմել եւ հասարակության լիարժեք անդամ լինել: 

NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում Միխայիլը խոստովանել է, որ հեմոֆիլիան իրոք բարդացնում է իր կյանքը: Ընկերների հետ փողոցում չի խաղում, նույնիսկ տնից դուրս գալը կարող է վտանգավոր լինել. արյունահոսությունը կարող է սկսվել ցանկացած պահի եւ առանց հատուկ դեղամիջոցների չի դադարի: Ազատ ժամանակ Միխայիլը համակարգչային խաղեր է խաղում, երազում է ծրագրավորող կամ խաղերի դիզայներ դառնալ եւ ամբողջ աշխարհում հայտնի Call of Duty խաղի նման խաղ ստեղծել:

Բժիշկ-հեմատոլոգ Հեղինե Խաչատրյանը NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց, որ իրականում Միխայիլի դեպքում գործ ունեն հեմոֆիլիայի ավելի ծանր տեսակի հետ, քան շատ այլ հիվանդների պարագայում: Նրա օրգանիզմում հակամարմիններ են արտադրվում, որոնց պատճառով  VIII գործոնը, որը սովորաբար հեմոֆիլիա ունեցող հիվանդներին ներարկում են արյունահոսությունների ժամանակ, ակնկալվող ազդեցությունը չունի եւ արյունահոսությունը չի դադարեցնում: Այդ պատճառով VIII գործոնի փոխարեն Միխայիլը, ինչպես բացատրեց բժիշկը, հատուկ սիճուկներ է ստանում: Անցյալում Հայաստանում շատ չկային նման սիճուկներ եւ դրանք հազիվ հերիքում էին հիվանդության այնպիսի ծանր տեսակներից տառապողներին, որպիսին Միխայիլինն է: Սակայն այս տարվանից Առողջապահության նախարարությունը լուծել է այդ խնդիրը:  

Միխայիլը նաեւ ծնկահոդի կրկնվող հեմարտրոզներ ունի, եւ մասնագետները նորագույն մեթոդներ են կիրառում դրանց բուժման համար (օրինակ` քիմիական սինովեկտոմիա), նշում է հեմատոլոգը:

Ինչպես NEWS.am Medicine-ի թղթակցին հայտնել է Միխայիլի մայրը` Նազելի Ավդալյանը, երկար ժամանակ իրենք չգիտեին եւ նույնիսկ չէին կռահում, որ Միխայիլը հեմոֆիլիա ունի:  Քանի որ հեմոֆիլիան ժառանգական հիվանդություն է, սովորաբար դրանով հիվանդ են լինում նաեւ երեխայի մոտ ազգականները, իսկ ծնողները նախապես իմանում են, որ իրենց երեխան եւս կարող է հեմոֆիլիայի խնդիրներ ունենալ: Սակայն Նազելին չի լսել, թե իրենց հարազատներից որեւէ մեկը արյան մակարդելիության խնդիրներ ունեցած լինի:  

Միխայիլը երեխա հասակից շատ կապտուկներ է ունեցել, սակայն ծնողները դրա վրա ուշադրություն չեն դարձրել: Հիվանդությունը հայտնաբերվել է, երբ նա ընկել է եւ պատռել շրթունքը. արյունահոսությունը երկար չի դադարել, երեխային բժշկի են տարել: Շուտով նրա մոտ հեմոֆիլիա են ախտորոշել: 

Միխայիլի բուժումն իրականացնում են Պրոֆեսոր Յոլյանի անվան Հեմատոլոգիական կենտրոնի Հեմոֆիլիայի բուժման կենտրոնում, սակայն, քանի որ Միխայիլը երեւանից հեռու է ապրում, գործոններն ու սիճուկը նրան ներարկում է տեղական հիվանդանոցի բուժքույրը: 

Հիշեցնենք, որ հեմոֆիլիան գենետիկական ծանր հիվանդություն է, որը հիմնականում տարածված է տղամարդկանց շրջանում եւ առաջանում է արյան մեջ մակարդման  VIII եւ IX գործոնների հետեւանքով, ինչի պատճառով հաճախակի արյունահոսություններ են լինում, իսկ արյունը չի մակարդվում: Անցյալում հեմոֆիլիան հիվանդների համար դատավճիռ էր, սակայն այսօր,   VIII եւ IX գործոնների առկայության, ինչպես նաեւ բուժման այլ մեթոդների շնորհիվ, այն երկրների հիվանդները, որտեղ այդ բուժումը հասանելի է, ոչ միայն ողջ են մնում, այլեւ լիարժեք կյանքով են ապրում:  

Հայաստանում այս պահին հեմոֆիլիայով 232 հիվանդ է գրանցված: Որոշ գնահատականների համաձայն, այսօրվա դրությամբ աշխարհում հեմոֆիլիայով հիվանդների թիվը մոտ 400 000 մարդ է (այսինքն մոտավորապես ամեն 10 000 տղամարդուց մեկը հեմոֆիլիայով է ծնվում): Կանայք սովորաբար հեմոֆիլիայով չեն հիվանդանում, սակայն գենի կրող են հանդիսանում եւ կարող են հիվանդ տղաներ ծնել:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում