Հայաստանի դպրոցների 4 տոկոսում դեռեւս ջուր չկա. հետազոտություն

Հայաստանի դպրոցների 4 տոկոսում դեռեւս հոսող ջուր չկա, բայց անգամ այն դպրոցներում, որտեղ ջուր կա, երեխաներին ոչ միշտ են սովորեցնում ուտելուց առաջ լվացվել: Այս մասին են վկայում հետազոտության նախնական արդյունքները, որը հայկական 80 դպրոցներում անցկացրել է «Մոր եւ մանկան առողջության ալյանսը», որը միավորում է մոր եւ մանկան առողջության ոլորտում աշխատող մի շարք կազմակերպություններ:

Ալյանսի մեջ մտնող «Վստահություն» հասարակական կազմակերպության ղեկավար, մանկաբույժ Սուսաննա Հարությունյանը NEWS.am Medicine-ի հետ զրույցում նշեց, որ հետազոտության ընթացքում երկրի մարզերի դպրոցներում են եղել, որտեղ ընդհանրապես ջուր չկա: Մյուս դպրոցներում ջուր կա, բայց ոչ հոսող, որի առկայությունը երեխաների համար պատշաճ հիգիենիկ պայմաններ չի ապահովում:

«Մենք դպրոցներ ենք տեսել, որոնց սանհանգույցներն ուղղակի անհնար է բառերով նկարագրել: Դրանցից մի մասում ընդհանրապես ջրի ոչ մի աղբյուր չկա: Մյուսներում օրվա ընթացքում 1-2 դույլ ջուր են բերում: Այնտեղ ինքնաշեն լվացարաններ են պատրաստել, որոնց մեջ այդ ջուրը լցնում են, այսպիսի լվացարաններ ես հավանաբար արդեն 30 տարի ոչ մի տեղ չեմ տեսել: Սանհանգույցները փոշոտ են, կեղտոտ: Բնականաբար, այս ինքնաշեն լվացարաններից երեխաներից ոչ մեկը չի օգտվում»,- ասաց Սուսաննա Հարությունյանը:

Ձեռքերի հաճախակի լվացումը անչափ հասարակ, բայց մեծ թվով հիվանդությունների շատ արդյունավետ կանխարգելում է: Իսկ հոսող ջրի բացակայությունը, մասնագետի խոսքով, երեխաների առողջության համար մեծ վտանգներ է պարունակում եւ կարող է նպաստել ուսումնական հաստատությունում ինֆեկցիոն հիվանդությունների արագ տարածմանը:

Սուսաննա Հարությունյանը հիշեցրեց, որ ըստ սանիտարական նորմերի՝ դպրոցներում պետք է հոսող ջուր լինի, որպեսզի երեխաները կարողանան ուտելուց առաջ լվացվել, ըստ որում՝ ճաշարանում պետք է լինի ե՛ւ սառը, ե՛ւ տաք ջուր: Սանհանգույցներում նաեւ պետք է հեղուկ օճառ լինի, թղթե սրբիչներ կամ էլեկտրական չորացուցիչներ (բայց ոչ ընդհանուր սրբիչներ, որը ինֆեկցիաների եւս մեկ հնարավոր աղբյուր է):

Մասնագետը նշեց, որ որոշ դպրոցներում այս ամենն իսկապես պատշաճ մակարդակով է կազմակերպված: Լավ օրինակ են այն դպրոցները, որոնք վերանորոգվել են The Children of Armenia Fund (COAF) հիմնադրամի կողմից. դրանցում ե՛ւ ճաշարանները, ե՛ւ սանհանգույցները համապատասխանում են սանիտարական բոլոր նորմերին: Մի քանի դպրոցներում ամեն երեխա նույնիսկ ատամի իր խոզանակն ունի, որ կարողանա նախաճաշից հետո ատամները մաքրել:

Կան նաեւ դպրոցներ, որտեղ թղթե սրբիչներ եւ էլեկտրական չորացուցիչներ չկան, սակայն երեխաներին առաջարկում են իրենց մոտ անձեռոցիկ պահել եւ ձեռքերը դրանով չորացնել, ինչը ցուց է տալիս, որ դպրոցի ղեկավարությունը հասկանում է հիգիենայի հարցերի կարեւորությունը:

Ուրիշ դպրոցներում առաջին հայացքից թվում է, թե բոլոր հնարավորությունները կան, որպեսզի երեխաներն ուտելուց առաջ լվացվեն: Սակայն լանչի համար երեխաներին այնքան քիչ ժամանակ են տալիս, որ նրանցից ոչ մեկը չի էլ մտածում լվացվելու մասին: Մեկ այլ խնդիր է այն, որ ոչ բոլոր դպրոցներում են երեխաներին սովորեցնում ուտելուց առաջ լվացվել, ինչը, մասնագետի կարծիքով, նույնպես լուրջ խնդիր է:

Նշենք, որ նախապես դպրոցներում անցկացված մոնիթորինգի նպատակն էր պարզել, թե հայկական դպրոցներում ինչպիսին է տարրական դասարանների երեխաների սնունդի կազմակերպման վիճակը: Սակայն մոնիթորինգի ընթացքում այն անցկացնող մասնագետները ուշադրություն են դարձրել նաեւ դպրոցների սանիտարական պայմանների վրա եւ հայտնաբերած խախտումներն ընդգրկել իրենց հաշվետվության մեջ: Առայժմ հասանելի են մոնիթորինգի միայն նախնական արդյունքները, իսկ ամբողջական հաշվետվությունը, ինչպես սպասվում է, կներկայացվի հունիսի վերջին:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում