Հավանության է արժանացել Էբոլայի դեմ աշխարհում առաջին պատվաստանյութը

Եվրոպական հանձնաժողովը հավանություն է տվել աշխարհում առաջին պատվաստանյութին Էբոլայի դեմ։ Մինչեւ հիմա էբոլայի դեմ պատվաստում կատարվում էր դաշտային պայմաններում կլինիկական հետազոտությունների շրջանակում, իսկ այժմ պատվաստանյութը ստացել է թույլատրված դեղամիջոցի կարգավիճակ, եւ դրա արտադրողը՝ Merck ընկերությունը, կարող է ավելի դյուրին եւ ավելի արագ մատակարարել այն աֆրիկյան երկրներ։

Մինչեւ այժմ Էբոլա վիրուսի դեմ պաշտոնական պատվաստանյութ չկար։ Թեեւ դրանց մշակումները սկսվել էին դեռեւս 2014 թվականին, դրանք բոլորն էլ համարվում էին փորձնական։ Հիմա 8 պատվաստանյութ գտնվում է հետազոտման տարբեր փուլերում, եւ ահա դրանցից մեկը՝ Merck ընկերության Էրվեբո պատվաստանյութը (Ervebo, rVSVΔG-ZEBOV-GP), վերջապես պաշտոնական ճանաչում է ստացել։

Այդ պատվաստանյութը ստեղծվել է  վեզիկուլյար ստոմատիտի վիրուսի հիման վրա, որն ախտահարում է ընտանի կենդանիներին, բայց անվնաս է մարդկանց համար։ Մոդիֆիկացված վիրուսը, սեփական գեներից բացի, կրում է Էբոլա վիրուսի սպիտակուցներից մեկի ինֆորմացիան եւ այդկերպ մարդու իմունային համակարգը ծանթացնում այդ վիրուսին մինչեւ նրանց առաջին հանդիպումը։

Էբոլայի դեմ պատվաստանյութերի համար ավանդական կլինիկական փորձարկումներ անցկացնելը չափազանց դժվար էր, քանի որ դրա համար միտումնավոր պետք է մարդկանց ենթարկեին վտանգավոր վիրուսի ազդեցությանը։ Ուստի, նման փորձարկումներն իրականացվում են բացառապես դաշտային պայմաններում. պատվաստանյութին «կցվում» է բարեգործական-փորձնական հասանելիություն (compassionate use), եւ ռիսկի գոտու մարդիկ դրանից օգտվելու իրավունք են ստանում։

Մինչեւ հիմա Էրվեբոն կիրառել են միայն  այսպես կոչված «օղակային պատվաստման» համար, որի շրջանակում պատվաստել են միայն նրանց, ովքեր գտնվել են հիվանդացած մարդկանց հետ անմիջական շփման մեջ։ Ներկա պահին պատվաստանյութ ստացել է արդեն մոտ 16 հազար մարդ, եւ Եվրոպական բժշկական գործակալությունը դրա անվտանգության ու արդյունավետության ապացույցները համոզիչ է համարել։

Հոկտեմբերին գործակալությունը երաշխավորել է պատվաստանյութը՝ Եվրոպական հանձնաժողովի հավանությանն արժանանալու համար։ Սովորաբար, նման հայտարարությունների դիտարկման համար մի քանի ամիս է հարկավոր, բայց այս անգամ հանձնաժողովը արագացրեց ընթացակարգն ու որոշումը կայացրեց մոտ մեկ ամսում։

Կոնգոյի Հանրապետությունում, որտեղ Էբոլան շարունակում է տարածվել, պատվաստանյութը դեռ հավանության չի արժանացել եւ կշարունակի տարածվել բարեգործական-փորձնական հասանելիության շրջանակում։ Այնուամենայնիվ, այժմ Merck ընկերության համար ավելի հեշտ կլինի կազմակերպել պատվաստանյութի մատակարարումները Աֆրիկա։

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում