Ստեղծվել է սրտի ինտեգրված բջջային քարտեզ, որը  բացահայտում է սրտի ֆիբրոզի գործընթացը

Ավստրալիայի Վիկտոր Չանգի անվան սրտի հետազոտությունների ինստիտուտի գիտնականները ստեղծել են սրտի բջիջների իր տեսակի մեջ առաջին ինտեգրված քարտեզը, որը բացահայտում է սրտի ֆիբրոզի՝ սրտի անբավարարության հիմնական պատճառի, գործընթացը:

Ուսումնասիրությունը, որը հրապարակվել է Science Advances ամսագրում, ուսումնասիրել է նաև սրտի անբավարարության այլ մոդելներ, որոնք առաջանում են աորտայի ստենոզի կամ հիպերտոնիայի հետևանքով առաջացած արյան բարձր ճնշումից:

Այս բացահայտումը նոր հնարավորություններ է բացում նպատակային դեղամիջոցների մշակման համար, որոնք կանխում են սպիների ձևավորումը սրտի նոպայից հետո:

Սրտի նոպայի ժամանակ և դրանից հետո սրտի մկանները վնասվում են, ինչի հետևանքով առաջանում է սպիավոր հյուսվածք, որը կորցնում է առողջ սրտամկանի առաձգականությունն ու կծկողականությունը:

Այս վնասվածքն անդառնալի ​​է և կարող է ազդել արյան մղման սրտի ունակության վրա՝ ի վերջո հանգեցնելով սրտի անբավարարության:

Պրոֆեսոր Ռիչարդ Հարվին, որը ղեկավարել է հետազոտությունը դոկտոր Ռալֆ Պատրիկի և դոկտոր Վայբհաո Ջանբանդուի հետ միասին, ասում է, որ այս բացահայտումը կարևոր քայլ է սրտի ֆիբրոզի ըմբռնման համար, որն ուղեկցում է սրտի հիվանդության գրեթե բոլոր ձևերին, ներառյալ արյան բարձր ճնշման պատճառով սրտի գերբեռնվածությունը:

«Ֆիբրոզն օրգանիզմի ապաքինման գործընթացի անբաժանելի մասն է: Բայց սրտում, եթե հիվանդության պատճառները չվերացվեն, գործընթացը կարող է շատ առաջադիմել՝ առաջացնելով սպիներ, որոնք անչափ վնասակար են սրտի աշխատանքի համար և սրտի անբավարարության հիմնական պատճառն են:

«Առաջին անգամ, օգտագործելով հեղաշրջող տեխնոլոգիա, որը թույլ է տալիս վերլուծել գեների արտահայտումը առանձին բջիջներում, մենք կարողացանք քարտեզագրել սրտի ֆիբրոզի զարգացմանը մասնակից բջիջների առաջադիմող վիճակները և այն, թե ինչպես են այդ բջիջները զարգանում օրեցօր», - նշել է պրոֆեսոր Հարվին։

Գիտնականների թիմը վերլուծել է ՌՆԹ-ստորագրությունները 100,000 առանձին բջիջներից՝ կենտրոնանալով ֆիբրոզում ներգրավվածների վրա՝ համակցելով սրտի տարբեր հիվանդությունների մի քանի առաջադեմ հետազոտությունների տվյալները:

Սա թույլ է տվել նրանց ստեղծել մկան մոդելի սրտի ինտեգրված բջջային քարտեզ, որը ճշտորեն որոշում է ֆիբրոզի հետ կապված բջիջներն ու ուղիները:

Հետազոտության ընթացքում հայտնաբերվել են հանգստի մեջ գտնվող բջիջներ, ակտիվացված բջիջներ, բորբոքային պոպուլյացիա, բաժանվող բջիջներ և մասնագիտացված բջիջներ, որոնք կոչվում են միոֆիբրոբլաստներ և մատրիֆիբրոցիտներ:

Պարզվել է, որ միոֆիբրոբլաստները, որոնք համարվում են սպիների առաջացման հիմնական գործոնները, սակայն բացակայում են առողջ սրտում, սկսում են ձևավորվել մկան մոդելի մոտ սրտի նոպայից երեք օր անց՝ հասնելով գագաթնակետին հինգերորդ օրը:

Այնուհետև դրանք վերածվում են մատրիֆիբրոցիտների ձևի, որոնք  կարող են խոչընդոտել սպիի ներծծմանը:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում