Ինչպես է ծխելը վնասում ատամներին, լնդերին և լեզվին

Մի փոքր այն մասին, թե ծուխը ինչ երանգներով է «ներկում» մարդու ժպիտը, ինչպես է այն ազդում թքի բաղադրության վրա և ինչպես կարելի է նոսրացնել ծխողների հերթը ատամնաբուժարանի դիմաց: Ինչպես նայև, վերջերս տարածում գտած էլ․ սարքերի ազդեցության մասին։

ԱՄՆ-ից  հետազոտողներն ահազանգում են, որ ծխելու քարոզչությունը կինոյում ծխող տղամարդու կերպարը վերածել է ողջ աշխարհի երիտասարդների համար գրավիչ օրինակի: Օրինակ, Truth Initiative  կազմակերպության համաձայն՝ ԱՄՆ-ում դեռահասների 37%-ը սկսում է ծխել՝ հետեւելով կինոյի եւ հեռուստատեսային հերոսների օրինակին: 2019 թվականին Օսկարի առաջադրված ֆիլմերի 80%-ը պարունակում էր ծխելու տեսարաններ։

Ֆիլմերը սովորաբար չեն ցուցադրում սիգարետի ծուխը, գլամուրային կամ ագրեսիվորեն  ներքաշելու հետևանքները՝ դեղնած ատամները, կարիեսը, բորբոքված լորձաթաղանթները և այլ տհաճ դրսևորումներ: Եկեք ամեն ինչի մասին խոսենք ըստ հերթականության։

ՀՈՏ

Սիգարետ ծխելու առաջին և ամենաակնհայտ հետևանքը բերանի տհաճ ու կտրուկ հոտն է կամ հալիտոզը: Ծխելը միանգամից մի քանի գործընթացի մեկնարկի պատճառ է դառնում, որոնք կապված են հալիտոզի առաջացման հետ։

Նախ՝ ծխախոտի այրման ժամանակ առաջացած նիկոտինը, խեժը և այլ նյութեր նստում և կուտակվում են ատամների, բերանի խոռոչի փափուկ հյուսվածքների՝ լնդերի, լեզվի, այտերի ներքին մակերեսի վրա։

Երկրորդ, սիգարետի ծուխը ազդում է թքի բաղադրության վրա, խախտում է նրա pH-ն, և դա, իր հերթին, առաջացնում է բերանի խոռոչի դիսբակտերիոզ, որը կարող է տհաճ հոտի առաջացման պատճառ դառնալ։

ԱՏԱՄԻ ԷՄԱԼ

Որքան երկար եք սիգարետ ծխում, այնքան նիկոտինը և խեժը կազդեն ատամների վիճակի վրա: Բարձր ջերմաստիճանի ազդեցության տակ ծխախոտի այրման արտադրանքը նստում է էմալի միկրոճաքերում, ատամները դեղնում են, իսկ երկար ժամանակ ծխողների համար՝ նույնիսկ շագանակագույն։

Ի դեպ, այրման արտադրանքների մասին։ Դրանցից մեկը կադմիումի սուլֆատն է։ Բերանի խոռոչում այն ​​համագործակցում  է թքի մեջ պարունակվող սպիտակուցների հետ, կպչում է էմալի մակերեսին և նստում է ատամնափառի տեսքով։ Ամենից հաճախ նման ատամնափառը ձևավորվում է ստորին ծնոտի կտրիչների ներսից։

Ժամանակի ընթացքում ատամնափառը վերածվում է ատամնաքարի՝ բավականին վտանգավոր վիճակ, որը կարող է հանգեցնել լնդերի արյունահոսության և պարոդոնտալ գրպանի ձևավորմանը, որտեղ սննդի մնացորդները կկուտակվեն և կառաջացնեն բորբոքում: Սա հեռու չէ պարոդոնտիտ և գինգիվիտ առաջացնելուց, իսկ որոշ դեպքերում նաև ատամների կորստից։

ՀԱՄ

Ծխելը զգալիորեն բթացնում  է համը զգալու ունակությունը։ Սիգարետի ծխի մեջ պարունակվող քիմիական միացությունները ճնշող ազդեցություն են ունենում ընկալիչների վրա՝ կարելի է տարբերել համերը, բայց ոչ ամբողջությամբ և ոչ բոլոր երանգները։ Սա ծխողներին հանգեցնում է նրան, որ  նրանք ավելի շատ աղի, քաղցր և յուղոտ սնունդ են սկսում օգտագործել: Բարեբախտաբար, նրանց զգայունությունը կարելի է վերականգնել՝ հրաժարվելով վատ սովորությունից։

ԼՆԴԵՐ

Բացի ատամներից և համի ընկալիչներից, սիգարետ ծխելը վնասակար ազդեցություն է ունենում լնդերի վրա՝ խանգարվում է հյուսվածքային բջիջների աշխատանքը և արյան հոսքը դեպի փափուկ հյուսվածքներ: Սա լնդերն ավելի թուլացնում է անպաշտպան դարձնում վարակների և հիվանդությունների համար, օրինակ ինչպիսին է պարոդոնտոզը։

Բժիշկները նշում են նաև, որ ծխելը վատթարացնում է բերանի խոռոչի վերքերի ապաքինումը, օրինակ՝ ատամի հեռացումից կամ վիրահատությունից հետո։ Ծխելու սովորությունը կարող է բացասաբար ազդել ատամնաբուժական իմպլանտների հաջողության ներդնելու վրա և մեծացնել բերանի խոռոչի քաղցկեղի առաջացման վտանգը։

Սիգարետ ծխողների մոտ երկու անգամ ավելի բարձր է լնդերի հիվանդության առաջացում քան չծխողների մոտ: Որքան շատ սիգարետ եք ծխում օրական և որքան երկար  ժամանակ  եք ծխում, այնքան բարձր է ռիսկը:

ԻՆՉՊԵ՞Ս ԵՆ ԱԶԴՈՒՄ ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՍԱՐՔԵՐԸ

Այժմ ակտիվորեն զարգանում են նիկոտինի մատակարարման տարբեր էլեկտրոնային սարքերի տեսակները։ Դրանք դարձել են սիգարետի օգտագործման վերը նշված եղանակներից հիմնական վտանգի ժամանակակից արձագանքը, որտեղ առկա է այրման գործընթացը։ Բայց դուք պետք է իմանաք, որ ծխախոտը տաքացնող և էլեկտրոնային սարքերը նույնպես լիովին անվնաս չեն։ Մինչդեռ մի շարք անկախ ուսումնասիրություններ հաստատում են, որ դրանք 95%-ով ավելի քիչ քիմիական միացություններ են արտադրում սիգարետի համեմատ։ Նրանք չեն վառում և կարող են բարելավել երկարաժամկետ ծխողների ինքնազգացողությունը:

ՎՆԱՍԻ ՆՎԱԶԵՑՈՒՄ ԵՎ ՀԻԳԻԵՆԱ

Բերանի խոռոչի վերը թվարկված հիվանդությունների ռիսկերը վերացնելու միակ վստահ միջոցը ծխախոտի ցանկացած արտադրանքի օգտագործումը բացառելն է։

Եթե ​​դուք դեռ պատրաստ չեք ամբողջությամբ թողնել ծխելը, ապա, վնասի նվազեցման հայեցակարգի համաձայն, խորհուրդ է տրվում անցնել նիկոտինի մատակարարման այլընտրանքային տեսակների: Դրանցում բացակայում է ծխախոտի այրման գործընթացն ու զգալիորեն կրճատվում է քաղցկեղածին բաղադրիչների քանակը։ Դրանք են՝

• նիկոտինի մատակարարման էլեկտրոնային համակարգեր,
• ծխախոտի տաքցվող համակարգեր
• էլեկտրոնային սիգարետներ,

Եվ մի մոռացեք բերանի խոռոչի սովորական հիգիենայի մասին.

• խոզանակով լվացեք ատամները օրը երկու անգամ (հատուկ մածուկներ են մշակվել ծխողների համար);
• օգտագործեք ատամի թել (այն օգնում է կանխել քարերի առաջացումը);
• 6 ամիսը մեկ այցելեք ատամնաբույժին
• Անհրաժեշտության դեպքում կատարեք ատամների պրոֆեսիոնալ մաքրում ատամնափառից և քարից:

Հետևեք NEWS.am Medicine-ին Facebook-ում և Twitter-ում